Stanowisko wielkokulturowe w Łysej Górze w Bagienicach (dawniej znane jako Rembielin) położone jest pośród mokradeł na łukowato ukształtowanej wydmie piaszczystej w dolinie rzeki Orzyc, ok 1,5 km od miejscowości Chorzele na północnym Mazowszu (Ryc. 1). Znane było już przed wojną, zaś służbom konserwatorskim zgłoszono dopiero w latach 50. XX wieku jako grodzisko kultury łużyckiej. W wyniku badań wykopaliskowych przeprowadzonych w latach 70. 80. i 90. XX w. rozpoznano 2500 m2 osady i cmentarzyska kultury kurhanów zachodniobałtyjskich z liczną serią przedmiotów pochodzenia lateńskiego (Ryc. 1). W 2024 roku, w związku z planowaną budową ścieżki dydaktycznej, Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie przeprowadziło badania wykopaliskowe, mające na celu weryfikację funkcji i chronologii stanowiska. Podczas prac przebadano obszar o pow. 267 m2; ustalono, że osada miała charakter obronny, a także pozyskano kilkaset przedmiotów z wczesnej epoki żelaza, należących do kultury kurhanów zachodniobałtyjskich oraz kultury lateńskiej. Największym odkryciem był wczesnolateński hełm z brązu, odkryty w obiekcie 1 – palenisku o charakterze obrzędowym, z którego wypełniska pozyskano także narzędzia żelazne (półkosek, cztery siekiery/ciosły) (Ryc. 2). Wykonany z cienkiej blachy hełm miał lekko cebulowaty kształt. Jego stożkowaty szczyt zakończony był profilowanym, dwudzielnym litym guzkiem brązowym. Nakarczek był łukowaty wyodrębniony, oddzielony od dzwonu zwężeniem. Zdobienie hełmu ograniczało się do drobnych nacięć dolnej jego krawędzi oraz trzech dookolnych linii rytych w dolnych partiach dzwonu. Hełm posiada liczne ślady napraw oraz zarysowania, powstałe w trakcie długoletniego użytkowania. Wykonany został z brązu cynowo-ołowiowego (miedź: 67,5%-76,5 %, cyna: 17,4%-25%, ołów: 3,6%-5,1%). Okaz z „Łysej Góry” spełnia kryteria typu Berru – kategorii wczesnolateńskich hełmów, cechujących się stożkowatymi, smukłymi dzwonami, zakończonymi ozdobnymi guzkami, łączonymi za pomocą nitów. Cechują się niedużą standaryzacją, co wynika z ich indywidualnej produkcji. Znane są głównie z pochówków książęcych, stąd przyjmuje się, że pełniły głównie rolę wyznacznika statusu społecznego, a nie ochrony głowy podczas walki. Występują na cmentarzyskach oraz jako depozyty rzeczne w Europie zachodniej i środkowej (Szampania, Burgundia, Nadrenia, Hesja, Salzburg, płd. – zach. Słowacja). Okaz z „Łysej Góry” jest odosobnionym znaleziskiem – jedynym odkrytym poza zasięgiem zwartego osadnictwa celtyckiego. Znane hełmy typu Berru datowane są na fazy LTA i LTB1a, co odpowiada V i przełomowi V i IV wieku p.n.e. Okaz z Łysej Góry jest najmłodszym tego typu znaleziskiem, gdyż odkryto go na stanowisku datowanym zabytkami lateńskimi z fazy LTB1 i LTB2 – okresowi między IV a połową III wieku p.n.e. Odkrycie hełmu z brązu wraz z serią kilkudziesięciu przedmiotów proweniencji lateńskiej na Łysej Górze, zmienia dotychczasowe postrzeganie roli tego stanowiska. Jego znaczenie w dalekosiężnych kontaktach wymiennych było zdecydowanie większe. Niniejszy artykuł miał charakter wstępnego raportu, mającego na celu wprowadzenie go do obiegu naukowego. Planowane są dalsze szczegółowe badania nad hełmem, zarówno typologiczno-chronologiczne, jak też badania specjalistyczne.