PL EN
MATERIAŁY
Cmentarzysko z okresu wpływów rzymskich i z okresu wędrówek ludów w Kamieniu na Pojezierzu Mazurskim
 
 
Więcej
Ukryj
1
Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, Krakowskie Przedmieście 26/28, PL 00-927 Warszawa
 
 
Data publikacji: 31-12-2010
 
 
Wiadomości Archeologiczne 2010;LXI(61):201-331
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
The cemetery at Kamień (distr. Pisz, former Kamien, Kr. Sensburg) lies in the southern area of the Masurian Great Lakes District. The site was excavated in 1906 and 1907 by Felix E. Peiser. Results of this research were never published in full, with only brief reports on the fieldwork and archaeological finds (E. Hollack 1908, p. 65, map – sq K 16; F. E. Peiser 1909, pl. LI; Sitzungsberichte 1919a, p. 517; 1919b, p. 528; M. Jahn 1916, p. 90; 1921, p. 65–66, 68, 110, 117; S. Bolin 1926, p. 237; W. Gaerte 1929, fig. 135i, 146Ab, 146d, 147i, 168e, 177a.d; cf. also note 3). The aim of the article is to give an overview of research at Kamień and reconstruct archaeological assemblages discovered there. Until 1945 the finds from Kamień were held by Prussia-Museum in Königsberg. During WW II a large part of this collection became scattered and perished. Only four finds from the cemetery at Kamień have resurfaced since: two vessels (graves 113 and 136 – pl. XIII/113:1c.d, XVI/136:1b.c), now in the regional Muzeum Warmii i Mazur in Olsztyn and a lancehead with barbs from grave 10 (Pl. IV/10:5d) and omega-shaped ring from grave 92 (Pl. XI/92:2b.c) in keeping of Museum für Vor- und Frühgeschichte in Berlin. In addition, two beads from the same museum are also tentatively provenanced to Kamień (Fig. 4). Museum für Vor- und Frühgeschichte also holds the relevant research documentation, i.e., which comprises the site diary written by Felix E. Peiser in his Journal No. 10 (Fig. 1, Appendix 1) and notes of Peiser with descriptions of the discovered assemblages and archaeological finds (Fig. 3, Appendix 4), copies of Peiser’s Journals no. 7 and 10 made during the 1920s by Hans Tiessen (Appendix 2 & 3), and photographs (Fig. 2a.b). These records have made it possible to determine the exact time of F. Peiser’s fieldwork and specify the number of grave assemblages (168) and three features (marked A, α and β) discovered at Kamien, and to located them on the plan of the cemetery (Fig. 7, 8). The same archival record was used to describe the form of the features (Fig. 21) and their inventories. Essential data on finds from Kamien was obtained from a review of other archival sources, mainly, the files of M. Schmiedehelm, M. Jahn, F. Jakobson, G. Kossinna, C. Engel, R. Grenz and J. Kostrzewski. Collected in the appendices is the complete surviving documentation on the site at Kamień, base material for reconstructing past research of the cemetery and the catalogue of finds. It consists of four documents in manuscript: Journal No. 10 written by Felix E. Peiser (Appendix 1), copies of Peiser’s Journals no. 7 and 10 made during the 1920s by Hans Tiessen (Appendix 2 & 3) and Peiser’s notes with descriptions of the discovered assemblages and archaeological finds (Appendix 4). Each source was copied in italics retaining the original spelling and arrangement of the text. Mistakes and spelling errors have not been corrected. All drawing of the finds and sections found on the margin of these documents were scanned in 1:1 scale and are presented on the plates. In some cases, to better present the vessel ornaments we included 2:1 drawings. Footnotes to the illustrations as well as supplementary information or comments to the text are given in square brackets. Analysis of archaeological material recovered at Kamień indicates that the cemetery was in use during the Roman and the Migration Period, established by the people of Bogaczewo Culture during the mature segment of the Early Roman Period. The greatest number of reliably dated grave assemblages dates from phase B2b–C1a (Fig. 22). This is supported by the presence of diagnostically sensitive ornaments, e.g., pins (type Szwajcaria II – pl. XVII/143:4a–d; variants of type B III – pl. XII/105:1, XVII/142:3; variants Bogaczewo type I – pl. III/9:2), brooches (Mazovian variant – pl. I/1:3; type A.133 – pl. I/2:2; triple-crest brooches of assorted variants – pl. XVIII/156:1; a knee brooch –pl. XVII/143:3a–c; type Babięta – pl. X/77a-b:2), belt fittings (buckles type AD17 – pl. V/30:3; type AG16 – pl. X/77a-b:3; with a double pin – Pl. I/2:3; strap ends: flat – pl. I/2:4, II/4:5a.b, IX/75:3; and profiled – pl. V/30:9a–c) or assorted appliqués (Pl. V/30:4, VI/35:1a.b.5a.b, VII/54:1a.b.2a.b). Also dated to the same period were elements of war gear: a shield-boss: type J6 (Pl. III/10:1a.b), spurs: group E (Pl. I/2:5a.b, II/4:6a.b, III/10:2a.b, V:30:2a–c) and lanceheads (Pl. IV/10:5a–d, VII/53:1a.b, VII/65a:1a.b). The use of the cemetery during the Late Roman Period is documented by the inventory of features no. 82 and 106, which contained brooches type A.161-161, and grave 145 holding a Marcus Aurelius sestertius. A longer series of graves is datable only by pottery and non-ceramic finds broadly to phases C and D, whereas use during the Migration Period is documented by a brooch fragment diagnostic for phase D (grave 25), a buckle with a thickened oval frame, type AH16 (grave 131), and vessels distinctive for the Olsztyn Group e.g., fragmented hollow-footed beaker (grave 24), pottery ornamented with a design engraved the length of the maximum circumference of the vessel (Pl. XV/134:1) and pinched ornament (Pl. XVI/136:1a–c). Absence of furnishings or only the presence of non-characteristic forms prevented the dating of 60 inventories (see note 53). This group included the only horse inhumation discovered at Kamień (grave 23 – pl. V/23:1). Human burials were either of urned or unurned cremation type, characteristic for Bogaczewo Culture and the Olsztyn Group. Some had been deposited within pure sand covered or not with the remains of the cremation pyre. Urns tended to be covered with a bowl, quite often, also with stones over them (e.g., pl. II/5:A.6:A, III/7:A.8:A.9:A, XI/97:A.B). In the unurned burials the cremated remains were either in a compact cluster or spread loosely within the pit (Pl. XII/102:A.B).
 
REFERENCJE (209)
1.
Almgren, O., Studien über nordeurpäische Fibelformen der ersten nachchristlichen Jahrhunderte mit Berücksichtigung der provinzialrömischen und südrussischen Fromen, Mannus-Bibliothek 32, Leipzig, 1923.
 
2.
Andrzejowski, J., Zapinki o cechach mieszanych II i IV grupy Almgrena, Barbaricum 3, Warszawa, 1994, s. 87–129.
 
3.
Andrzejowski, J., Nadkole 2. A Cemetery of the Przeworsk Culture in Eastern Poland, Monumenta Archaeologica Barbarica V, Kraków, 1998.
 
4.
Andrzejowski, J., Cieśliński, A., Germanie i Bałtowie u schyłku starożytności. Przyjazne związki czy wrogie sąsiedztwo?, [w:] A. Bitner-Wróblewska (red.), Kultura bogaczewska w 20 lat później. Materiały z konferencji, Warszawa, 26–27 marca 2003, Seminarium Bałtyjskie I, Warszawa, 2007, s. 279–319.
 
5.
Antoniewicz, J., Wyniki badań powierzchniowych na stanowisku zwanym „Zameczek”, w Tuchlinie pow. Pisz, Sprawozdania P.M.A. II/1–4 (1948–1949), 1949, s. 83–91.
 
6.
Antoniewicz, J., Ciekawy zabytek z grodziska w miejscowości Lipowo, pow. Mrągowo, Wiadomości Archeologiczne XXII/1, 1955, s. 107.
 
7.
Antoniewicz, J., Wyniki badań przeprowadzonych w latach 1958–1960 na cmentarzysku w miejscowości Szwajcaria, pow. Suwałki, Wiadomości Archeologiczne XXIX/2, 1963, s. 166–192.
 
8.
Banytė-Rowell, R., Characteristics of the end of the Roman Period according to material from Baitai grave site (near Klaipėda), „Archaeologia Baltica” 4, 2000, s. 27–44.
 
9.
R. Banytė-Rowell, R., Bitner-Wróblewska, A., From Aestii to Esti. Connections between the western Lith¬uanian group and the area of distribution of tarand-graves, [w:] Interarchaeologia 1 (red. V. Lang), Tartu-Rīga-Vilnius, 2005, s. 105–120.
 
10.
Balke, B., Cmentarzysko z okresu rzymskiego w Brzeźcach, pow. białobrzeski, (stanowisko 2), Wiadomości Archeologiczne XLI/2, 1976, s. 155–209.
 
11.
Baranowski, T., Rząd koński z wodzami łańcuchowymi na terenie Europy środkowej w okresie wpływów rzymskich, Archeologia Polski XVIII/2, 1973, s. 391–477.
 
12.
Baranowski, T., Ceramika „grupy olsztyńskiej” z osady i cmentarzyska w Tumianach (uwagi wstępne), [w:] M. Karczewski (red.), Ceramika zachodniobałtyjska od wczesnej epoki żelaza do początku ery nowożytnej. Materiały z konferencji – Białystok, 14–16 maja 1997, Białystok, 1998, s. 283–292.
 
13.
Barczyk, K., Materiały z cmentarzyska w Starych Kiejkutach w zbiorach muzeów mazurskich, Barbaricum 7, Warszawa, 2004, s. 61–89.
 
14.
Beckmann, Ch., Metallfingerring der römischen Kaiserzeit im freien Germanien, Saalburg Jahrbuch XXVI, 1969, s. 5–106.
 
15.
Bertašius, M., Marvelė. Ein Gräberfeld Mittellitauens. I. Vidurio Lietuvos aukštaičių II–XII a. kapinynas. Monografija, Kaunas, 2005.
 
16.
Bezzenberger, A., Das Gräberfeld bei Schernen (Kr. Memel), Prussia 17 (1891/1892), 1892, s. 141–168.
 
17.
Bezzenberger, A., Accessionen des Prussia-Museums, Prussia 19 (1893/95), 1895, s. 235–267.
 
18.
Bezzenberger, A., Das Gräberfeld bei Rominten, Prussia 20 (1895/96), 1896, s. 35–56.
 
19.
Bezzenberger, A., Gräberfeld bei Abbau Thierberg, Kr. Osterode, Prussia 22 (1900–1904), 1909, s. 70–104.
 
20.
Bezzenberger, A., Gräberfeld bei Pettelakau, Kr. Braunsberg, Prussia 22 (1900–1904), 1909, s. 104–130.
 
21.
Bezzenberger, A., Gräberfeld bei Lumpönen, Kr. Tilsit, Prussia 22 (1900–1904), 1909, s. 130–147.
 
22.
Bezzenberger, A., Gräberfeld bei Rubocken, Prussia 22 (1900–1904), 1909, s. 148–193.
 
23.
Bezzenberger, A., Gräberfeld bei Goithenen, Prussia 23/I (1905–1909), 1914, s. 132–137.
 
24.
Bitner-Wróblewska, A., Z badań nad ceramiką zachodniobałtyjską w okresie wędrówek ludów. Problem tzw. kultury sudowskiej, Barbaricum 3, Warszawa, 1994, s. 219–241.
 
25.
Bitner-Wróblewska, A., Pochwała archeologii archiwalnej. O lokalizacji zachodniobałtyjskiego cmentarzyska w Ławkach (b. Lawken) koło Rynu, [w:] A. Bursche, M. Mielczarek, W. Nowakowski (red.), Nvnc de Svebis dicendvm est.... Studia archaeologica et historica Georgio Kolendo ab amicis et discipulis dicata. Studia dedykowane profesorowi Je¬rzemu Kolendo w 60-lecie urodzin i 40-lecie pracy naukowej, Warszawa, 1995, s. 73–84.
 
26.
Bitner-Wróblewska, A., Suwalszczyzna w okresie wędrówek ludów, [w:] M. Karczewski (red.), Ceramika zachodniobałtyjska od wczesnej epoki żelaza do początku ery nowożytnej. Materiały z kon¬ferencji – Białystok, 14–16 maja 1997, Białystok, 1998, s. 305–318.
 
27.
Bitner-Wróblewska, A., Elementy przeworskie na cmentarzysku w Paprotkach Ko¬lonii, stan. 1, woj. warmińsko-mazurskie. Przyczynek do kontaktów bałtyjsko-przeworskich, [w:] J. Andrzejowski (red.), COMHLAN. Studia z archeologii okresu przedrzymskiego i okresu wpływów rzymskich w Europie Środkowej dedykowane Teresie Dąbrowskiej w 65. rocznicę urodzin, Warszawa, 1999, s. 109–114.
 
28.
Bitner-Wróblewska, A., From Samland to Rogaland. East-West connections in the Baltic basin during the Early Migration Period, Warszawa, 2001.
 
29.
Bitner-Wróblewska, A., Netta. A Balt Cemetery in Northeastern Poland, Monumenta Archaeologica Barbarica XII, Warszawa, 2007.
 
30.
Bitner-Wróblewska, A., Zmierzch kultury bogaczewskiej i jej relacje z grupą olsztyńską, [w:] A. Bitner-Wróblewska (red.), Kultura bogaczewska w 20 lat później. Materiały z konferencji, Warszawa, 26–27 marca 2003, Seminarium Bałtyjskie I, Warszawa, 2007, s. 219–237.
 
31.
A. Bitner-Wróblewska, T. Nowakiewicz, A. Rzeszotarska-Nowakiewicz, W. Wróblewski, Treść i znaczenie odzyskanych ksiąg inwentarzowych Prus¬sia-Museum. Tablice, [w:] A. Bitner-Wróblewska (red.), Archeologiczne księgi inwentarzowe dawnego Prussia-Museum, Aestiorum Hereditas I, 2008, s. 128–189, 198–447.
 
32.
Bitner-Wróblewska, A., Iwanicki, P., Cmentarzysko w Podliszewie, woj. podlaskie. Między kulturą bogaczewską a sudowską, [w:] J. Andrzejowski et alii (red.), Varia Barbarica Zenoni Woźniak ab amicis dicata, Monumeta Archaeologica Barbarica. Series Gemina I, Warszawa-Lublin, 2002, s. 105–183.
 
33.
Bitner-Wróblewska, A., Karczewska, M., Grób 171A z cmementarzyska w Paprotkach-Kolonii, stan. 1, [w:] A. Bitner-Wróblewska (red.), Kultura bogaczewska w 20 lat później. Materiały z konferencji, Warszawa, 26–27 marca 2003, Seminarium Bałtyjskie I, Warszawa, 2007, s. 339–352.
 
34.
Bitner-Wróblewska, A., Karczewska, M., Kar¬czewski, M., Nowa odmiana uzdy z wodzami łańcuchowymi z cmentarzyska kultury bogaczewskiej w Paprotkach Kolonii, stan. 1, woj. warmińsko-mazurskie, WA LV (1999–2001), 2001, s. 65–86.
 
35.
Bliujienė, A.,, Watershed between Eastern and Western Lithuania during the Early and Late Migration Period, Archaeologia Lituana 7, 2006, s. 123–143.
 
36.
Blumbergs, Z., Bronzebuckelchen als Trachtzier. Zu den Kontakten Gotlands mit dem Kontinent in der Älteren Römischen Eisenzeit, Theses and Papers in North-European Archaeology 12, Stockholm, 1982.
 
37.
Blume, E., Die germanischen Stämme und die Kulturen zwischen Oder und Passarge zur römischen Kaiserzeit, część 2: Material, Mannus-Bibliothek 14, Würzburg, 1915.
 
38.
Bolin, S., Die Funde römischer und byzantischer Münzen in Ostpreussen, Prussia 26 (1922/23–1925), 1926, s. 203–240.
 
39.
Budynek, G., Olędzki, M., Cmentarzysko ciałopalne ludności kultury wielbarskiej w Grębocinie, woj. toruńskie, Fontes Archaeologici Posnanienses XXXV (1986), 1987, s. 151–168.
 
40.
Bujack, G., Gräberfeld Fürstenau, Kr. Rastenburg, Prussia 12 (1885–86), 1887, s. 143–152.
 
41.
Bujack, G., Accessionen des Prussia-Museums pro 1888, Prussia 14 (1887/88), 1889, s. 260–299.
 
42.
Bursche, A., Roman Coinage in the Westbalt Circle, Barbaricum 2, Warszawa, 1992, s. 231–244.
 
43.
Ceranowska, E., Cmentarzysko z okresu wpływów rzymskich i wędrówek ludów w Sterławkach Wielkich, pow. Giżycko, m-pis pracy magisterskiej w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, 2009.
 
44.
Cieśliński, A., Fibule kolankowate typu A.132 i formy pokrewne w środkowoeuropejskim Barbaricum, m-pis pracy magisterskiej w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, 1999.
 
45.
Cieśliński, A., Zapinki kolankowate z Prussia Museum, czyli o możliwościach przywrócenia do obiegu naukowego zabytków królewieckich, „Światowit” XLIII, fasc. B, 2000, s. 53–64.
 
46.
Cieśliński, A., Przemiany osadnicze kultury wielbarskiej w dorzeczu Pasłęki, Łyny i górnej Drwęcy, m-pis rozprawy doktorskiej w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, 2005.
 
47.
Cohen, H., Description historique des monnaies frappées sous l’Empire Romain, communément appelées médailles impériales, t. III, Paris, 1883.
 
48.
Czarnecka, K., Oblin. Ein Gräberfeld der Przeworsk-Kultur in Südmasowien, Monumenta Archaeologica Barbarica XIII, Warszawa, 2007.
 
49.
Dąbrowska, T., Grób kultury przeworskiej z miejscowości Krausze-Gołowierzchy, pow. Łuków, a niektóre zagadnienia chronologii, Wiadomości Archeologiczne XXXV/3, 1970, s. 286–293.
 
50.
Dąbrowska, T., Uwagi o genezie pokryw w kręgu przeworsko-oksywskim w młodszym okresie przedrzymskim, [w:] Miscellanea Archaeologica Thaddaeo Malinowski dedicata quae Franciscus Rożnowski redigendum curavit, Słupsk-Poznań, 1993, s. 109–117.
 
51.
Dąbrowska, T., Późne odmiany fibul silnie profilowanych w Polsce, Wiadomości Archeologiczne LIII/1 (1993–1994), 1995, s. 3–34.
 
52.
Dąbrowska, T., Kamieńczyk. Ein Gräberfeld der Przeworsk-Kultur in Ostmasowien, Monumenta Archaeologica Barbarica III, Kraków, 1997.
 
53.
Ebert, M., Felix Peiser, Praehistorische Zeitschrift XIII–XIV (1921–1922), 1922, s. 218–219.
 
54.
Engel, C., Die Kaiserzeitlichen Kulturgruppen zwischen Weischel und finnischen Meerbusen und ihr Verhältnis zueinanander, Prussia 30/I, (1933), s. 261–286.
 
55.
Engel, C., La Baume, W., Kulturen und Völker der Frühzeit in Preußenlande. Atlas des Ost- und Westpreußischen Landesgeschichte. Teil I, Königsberg, 1937.
 
56.
Engelhardt, C., Thorsbjerg Mosefund, Sønderjydske Mosefund I, Kjöbenhavn, 1863.
 
57.
Engelhardt, C., Nydam mosefund. 1859–1863, Kjöbenhavn, 1865.
 
58.
Engelhardt, C., Vimose Fundet, Fynske Mosefund II, Kjøbenhavn, 1869.
 
59.
Fowler, E., The Orgins and Development of the Penannular Brooch in Europe, „Proceedings of the Prehistoric Society” XXV, 1960, s. 149–177.
 
60.
Gaerte, W., Urgeschichte Ostpreußens, Königsberg, 1929.
 
61.
Garbsch, J.Die norisch-pannonische Frauentracht im 1. und 2. Jahrhundert, Münchener Beiträge zur Vor- und Frühgeschichte 11, München, 1965.
 
62.
Ginalski, J., Ostrogi kabłąkowe kultury przeworskiej. Klasyfikacja typologiczna, Przegląd Archeologiczny 38, 1991, s. 53–84.
 
63.
Gindrych, A., Płaskie cmentarzysko ciałopalne z okresu rzymskiego w Skomacku Wielkim, gm. Stare Juchy, woj. suwalskie, WA L/2, 1985, s. 165–167.
 
64.
Godłowski, K., Chronologia okresu późnorzymskiego i wczesnego okresu wędrówek ludów w Polsce północno-wschodniej, Rocznik Białostocki XII, 1974, s. 9–109.
 
65.
Godłowski, K., Materiały do poznania kultury przeworskiej na Górnym Śląsku (część II), Materiały Starożytn i Wczesnośredniowieczne IV, 1977, s. 7–237.
 
66.
Godłowski, K., Zmiany w uzbrojeniu kultury przeworskiej w okresie wpływów rzymskich, [w:] M. Głosek et alii (red.), Arma et ollae. Studia dedykowane Profesorowi Andrzejowi Nadolskiemu w 70 rocznicę urodzin i 45 rocznicę pracy naukowej. Sesja naukowa, Łódź 7–8 maja 1992 r., Łódź, 1992, s. 71–88.
 
67.
Godłowski, K., Wichman, T., Chmielów Piaskowy. Ein Gräberfeld der Przeworsk-Kultur im Świętokrzyskie-Gebirge, Monumenta Archaeologica Barbarica VI, Kraków, 1998.
 
68.
Gręzak, A., Groby koni na cmentarzyskach kultury bogaczewskiej, [w:] A. Bitner-Wróblewska (red.), Kultura bogaczewska w 20 lat później. Materiały z konferencji, Warszawa, 26–27 marca 2003, Seminarium Bałtyjskie I, Warszawa, 2007, s. 353–367.
 
69.
Grižas, G., Bitner-Wróblewska, A., Ceramika kultury bogaczewskiej z południowej Litwy, [w:] A. Bitner-Wróblewska (red.), Kultura bogaczewska w 20 lat później. Materiały z konferencji, Warszawa, 26–27 marca 2003, Seminarium Bałtyjskie I, Warszawa, 2007, s. 261–278.
 
70.
Grunert, W., Das Gräberfeld Althof, „Nadrauen. Blätter für Heimatgeschichte und Familienkunde” 33, 1936, s. 129–132.
 
71.
Grunert, W., Nadrauer Grabungen. Althof-Insterburg, „Zeitschrift der Altertumsgesellschaft zu Insterburg” 21, 1937, s. 36–44.
 
72.
Gumowski, M., Moneta rzymska w Polsce, Przegląd Archeologiczny X (1954–1956), 1958, s. 87–149.
 
73.
Günther, C., Voss, A., Photographisches Album der Ausstellung Praehistorischer und Archäologicher Funde Deutschlands, Secion I: Ost- und Westpreußen, Berlin, 1880.
 
74.
Hauptmann, T., Studien zu den Dreisprossenfibeln, [w:] J. Kunow (red.), 100 Jahre Fibelformen nach Oscar Almgren. Internationale Arbeitstagung 25.–28. Mai 1997 in Klein Machnow, Land Brandenburg, Forschungen zur Archäologie im Land Brandenburg 5 (1998), Wünsdorf, [2002], s. 159–173.
 
75.
Heydeck, J., Urnenfeld bei Waldhaus Görlitz, Kreis Rastenburg, Prussia 12 (1885–1886), 1887, s. 9–10.
 
76.
Heydeck, J., Das Gräberfeld von Daumen und ein Rückblick auf den Anfang einer deutsch-nationalen Kunst, Prussia 19 (1893–1895), 1895, s. 41–80.
 
77.
Hoffmann, M. J., Felix Ernst Peiser – archeolog i orientalista, „Borussia” 5, 1992, s. 125–131.
 
78.
Hoffmann, M. J., Źródła do kultury i osadnictwa południowo-wschodniej strefy nadbałtyckiej w I tysiącleciu p.n.e., Olsztyn, 1999.
 
79.
Hoffmann, M. J., Wschodniopruskie materiały archeologiczne w archiwum Działu Archeologii Muzuem Warmii i Mazur w Olsztynie, [w:] M. J. Hoffmann, J. Sobieraj (red.), Archeologia ziem pruskich. Nieznane zbiory i materiały archiwalne. Ostróda 15–17 X 1998, Olsztyn, 1999, s. 225–228.
 
80.
Hoffmann, M. J., Kultura i osadnictwo południowo-wschodniej strefy nadbałtyckiej w I tysiącleciu p.n.e., Olsztyn, 2000.
 
81.
Hollack, E., Eräuterung zur vorgeschichtlichen Übersichtskarte von Ostpreußen, Glogau-Berlin, 1908.
 
82.
Hollack, E., Peiser, F. E., Das Gräberfeld bei Moythienen, Königsberg, 1904.
 
83.
Iwanicki, P., „Bogaczewskie” czy „sudowskie”. Uwagi o genezie kubków typu „Szwajcaria”, [w:] M. Karczewska, M. Karczewski (red.), Ceramika zachodniobałtyjska. Nowe źródła i interpretacje. Materiały z konferencji, Białystok 23–24 września 2002 roku, Białystok, 2004, s. 19–35.
 
84.
Jahn, M., Die Bewaffnung der Germanen in der älteren Eisenzeit etwa von 700 v. Chr. bis 200 n. Chr., Mannus-Bibliothek 16, Würzburg, 1916.
 
85.
Jahn, M., Der Reitersporn seine Entstehung und früheste Entwicklung, Mannus-Bibliothek 21, Leipzig, 1921.
 
86.
Jakobson, F., Die Brandgräberfelder von Daumen und Kellaren im Kreise Allenstein, Ostpr. (1927), [w:] A. Bitner-Wróblewska, I. Sonnenschein, A. Abegg-Wigg (red.), Daumen und Kellaren – Tumiany i Kielary, Band 1, Schriften des Archäologischen Landesmuseums 9, Neumünster, 2009, s. 27–328.
 
87.
Jankuhn, H., Gürtelgarnituren der älteren römischen Kaiserzeit im Sam¬lande, Prussia 30/I, 1933, s. 166–201.
 
88.
Jaskanis, D., Cmentarzysko kurhanowe w miejscowości Krzywólka, pow. Suwałki, Rocznik Białostocki IV, 1963, s. 279–308.
 
89.
Jaskanis, J., Wyniki badań przeprowadzonych na cmentarzysku kurhanowym w miejscowości Osowa, pow. Suwałki w latach 1958–1959, Rocznik Białostocki I, 1961, s. 131–191.
 
90.
Jaskanis, J., Pochówki z końmi na cmentarzyskach protojaćwieskich z okresu rzymskiego i wędrówek ludów, Rocznik Białostocki VIII, 1968, s. 77–111.
 
91.
Jaskanis, J., Obrządek pogrzebowy zachodnich Bałtów u schyłku starożytności (I–V w. n. e.), Wrocław, 1974.
 
92.
Jaskanis, J., Kurhany typu rostołckiego. Z badań nad kulturą wschodniopomorsko-mazowiecką z późnego podokresu rzymskiego we wschodniej Polsce, [w:] Kultury archeologiczne i strefy kulturowe w Europie Środkowej w okresie wpływów rzymskich, Zeszyty Naukowe Uniwerstytetu Jagiellońskiego CCCCXXII = Prace Archeologiczne 22, Warszawa-Kraków, 1976, s. 215–251.
 
93.
Jaskanis, J., Cmentarzyska kultury zachodniobałtyjskiej z okresu wpływów rzymskich. Materiały do badań nad obrządkiem pogrzebowym, Materiały Starożytne i Wczesnośredniowieczne IV, 1977, s. 239–350.
 
94.
Jonakowski, M., Komplet narzędzi do krzesania ognia w kulturze przeworskiej ze specjalnym uwzględnieniem krzesiw sztabkowatych, [w:] W. Nowakowski (red.), CONCORDIA. Studia ofiarowane Jerzemu Okuliczowi-Kozarynowi w sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin, Warszawa, 1996, s. 93–104.
 
95.
Juga, A., Nowakowski, W., Szymański, P., „Galindzkie” archiwalia archeologiczne w Tallinie. Spuścizna Marty Schmiedehelm, Mrągowskie Studia Humanistyczne 2, 2000, s. 15–30.
 
96.
Juga, A., Ots, M., Szymański, P., Über die Vorteile der Bildung einer „didaktischen Kollektion”. Materialen der Bogaczewo-Kultur und Olsztyn-Gruppe in Ajaloo Instituut in Tallinn (Estland), [w:] A. Bursche, R. Ciołek (red.), Antyk i barbarzyńscy. Księga dedykowana Profesorowi Jerzemu Kolendo w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, Warszawa, 2003, s. 205–243.
 
97.
Juga, A., Szymański, P., Ceramika kultury bogaczewskiej i grupy olsztyńskiej z kartoteki Marty Schmiedehelm. Możliwości weryfikacyjne i poznawcze źródła archeologicznego, [w:] M. Karczewska, M. Karczewski (red.), Ceramika zachodniobałtyjska. Nowe źródła i interpretacje. Materiały z konferencji, Białystok 23–24 września 2002 roku, Białystok, 2004, s. 85–103.
 
98.
Juga-Szymańska, A., Cmentarzysko z okresu wpływów rzymskich w Tałtach na Pojezierzu Mazurskim, Barbaricum 7, Warszawa, 2004, s. 91–147.
 
99.
Juga-Szymańska, A., Szpile kościane w kulturze bogaczewskiej, [w:] W. Nowakowski, A. Szela (red.), Pogranicze trzech światów. Kontakty kultur przeworskiej, wielbarskiej i bogaczewskiej w świetle materiałów z badań i poszukiwań archeologicznych, Światowit, Supplement Series P: Prehistory and Middle Ages XIV, Warszawa, 2006, s. 295–303.
 
100.
Juga-Szymańska, A., Archiwalia archeologiczne dotyczące kultury bogaczewskiej, [w:] A. Bitner-Wróblewska (red.), Kultura bogaczewska w 20 lat później. Materiały z konferencji, Warszawa, 26–27 marca 2003, Seminarium Bałtyjskie I, Warszawa, 2007, s. 121–137.
 
101.
Juga-Szymańska, A., Cmentarzysko kultury bogaczewskiej w Gutach (byłe Gutten, Kr. Lötzen). Próba rekonstrukcji wyników badań, [w:] A. Bitner-Wróblewska (red.), Kultura bogaczewska w 20 lat później. Materiały z konferencji, Warszawa, 26–27 marca 2003, Seminarium Bałtyjskie I, Warszawa, 2007, s. 393–412.
 
102.
Juga-Szymańska, A., Szpile z okresu wpływów rzymskich z Pojezierza Mazurskiego na tle znalezisk ze wschodnich pobrzeży Bałtyku, m-pis rozprawy doktorskiej w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, 2007.
 
103.
Juga-Szymańska, A., Kontny, B., Szkło z Nikutowa, pow. mrągowski przez szkiełko i oko. Rzadki import rzymski z Pojezierza Mazurskiego, [w:] A. Bursche, R. Ciołek (red.), Nowe znaleziska importów rzymskich z ziem Polski III, Corpus der Römischen Funde im europäischen Barbaricum, Polen, Suplement 3, Warszawa, 2006, s. 79–92.
 
104.
Junker, H., Wieder, H., Das neue Prussia-Fundarchiv in Berlin, Archäologisches Nachrichtenblatt 8 (1/2003), 2003, s. 24–40.
 
105.
Junker, H., Malliaris, M., Wieder, H., Bergung und Rekonstruktion eines verloren geglaubten Archivbestandes. Das Fundarchiv des ehemaligen Prussia--Museums Königsberg i Pr. im Berliner Museum für Vor- und Frühgeschichte, [w:] A. Bitner-Wróblewska, I. Sonnenschein, A. Abegg-Wigg (red.), Daumen und Kellaren – Tumiany i Kielary, Band 1, Schriften des Archäologischen Landesmuseums 9, Neumünster, 2009, s. 363–384.
 
106.
Kaczanowski, P., Klasyfikacja grotów broni drzewcowej kultury przeworskiej z okresu rzymskiego, Klasyfikacje zabytków archeologicznych 1, Kraków, 1995.
 
107.
Kaczyński, M., Dwa cmentarzyska kurhanowe z V–VI wieku we wsi Prudziszki, pow. Suwałki, Materiały Starożytne III, 1958, s. 115–153.
 
108.
Kaczyński, M., Cmentarzysko kurhanowe z V–VI wieku w miejscowości Bilwinowo, pow. Suwałki, Rocznik Białostocki II, 1961, s. 199–276.
 
109.
Kaczyński, M., Sprawozdanie z badań wykopaliskowych w 1957 r. na cmentarzysku kurhanowym we wsi Bilwinwo, pow. Suwałki, Wiadomości Archeologiczne XXVII/1, 1961, s. 90–99.
 
110.
Kaczyński, M., Cmentarzysko z V–VI wieku we wsi Wołownia, pow. Suwałki, Rocznik Białostocki VI, 1966, s. 167–207.
 
111.
Karczewska, M., Klasyfikacja ceramiki z cmentarzyska kultury bogaczewskiej w Paprotkach Kolonii, stan. 1, woj. suwalskie, na przy¬kładzie wybranych zespołów grobowych, [w:] M. Karczewski (red.), Ceramika zachodniobałtyjska od wczesnej epoki żelaza do początku ery nowożytnej. Materiały z kon¬ferencji – Białystok, 14–16 maja 1997, Białystok, 1998, s. 213–243.
 
112.
Karczewska, M., Cmentarzysko z okresu wpływów rzymskich i wędrówek ludów w Sterławkach Małych, w Krainie Wielkich Jezior Ma¬zurskich. Rekonstrukcja wyników badań na podstawie materiałów archiwalnych i zbiorów Muzeum Warmii i Ma¬zur w Olsztynie, [w:] M. J. Hoffmann, J. Sobieraj (red.), Archeologia ziem pruskich. Nieznane zbiory i ma¬teriały archiwalne. Ostróda 15–17 X 1998, Olsztyn, 1999, s. 239–275.
 
113.
Karczewska, M., Ceramika naczyniowa kultury bogaczewskiej z mikroregionu jeziora Nietlice w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich, m-pis rozprawy doktorskiej w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, 2004.
 
114.
Karczewska, M., Karczewski, M., Osada z okresu wpływów rzymskich i okresu wędrówek lu¬dów w Paprotkach Kolonii stanowisko 41 w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich, Tom 1. Badania archeologiczne, Białystok, 2002.
 
115.
Karczewska, M., Karczewski, M., Uwagi o obrządu pogrzebowym kultury bogaczewskiej na przykładzie cmentarzyska w Paprotkach Kolonii, [w:] A. Bitner-Wróblewska (red.), Kultura bogaczewska w 20 lat później. Materiały z konferencji, Warszawa, 26–27 marca 2003, Seminarium Bałtyjskie I, Warszawa, 2007, s. 195–217.
 
116.
Karczewski, M., Cmentarzysko w Bogaczewie-Kuli. Archeologiczna przygoda marszałka von Hindenburga, [w:] M. J. Hoffmann, J. Sobieraj (red.), Archeologia ziem pruskich. Nieznane zbiory i materiały archiwalne. Ostróda 15–17 X 1998, Olsztyn, 1999, s. 277–299.
 
117.
Karczewski, M., Chronologia grobów z bronią odkrytych na cmentarzysku kultury bogaczewskiej z okresu wpływów rzymskich i wędrówek ludów w Paprotkach Kolonii, stan. 1, w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich, Archaeologia Lituana 1, 1999, s. 72–109.
 
118.
Karczewski, M., „Dwustożkowate naczynia zdobione zaszczypywaniem”. Głos w dyskusji nad ceramiką zachodniobałtyjską, „Światowit” XLIII, fasc. B, 2000, s. 91–96.
 
119.
Karczewski, M., Źródła archeologiczne do badań nad zasiedleniem Kra¬iny Wielkich Jezior Mazurskich w okresie wpływów rzymskich, Olsztyn, 2001.
 
120.
Karczewski, M., Cmentarzysko kultury bogaczewskiej w Paprotkach Kolonii, stanowisko 1 w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich. Sezony 2000–2001, [w:] M. Karczewska, M. Karczewski (red.), Badania archeologiczne w Polsce północno-wschodniej i na zachodniej Białorusi w latach 2000–2001. Materiały z konferencji, Białystok 6–7 grudnia 2001 roku, Białystok, 2002, s. 225–239.
 
121.
Kawiecka, M., Stanaszek, Ł. M., Grób szkieletowy kobiety odkryty na ciałopalnym cmenta¬rzysku bałtyjskim z okresu wpływów rzymskich w Równinie Dolnej, gm. Korsze, pow. Korsze, woj. warmińsko-mazurskie, Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski II, Olsztyn, 2000, s. 93–98.
 
122.
Kemke, H., Das Gräberfeld von Bartlickshof, Schriften der Königlichen physikalisch-ökonomischen Gesellschaft zu Königsberg in Pr. XLI, 1900, s. 108–134.
 
123.
Kemke, H., Fundverzeichnis zu Tafel 7–15 der 1. (ostpreussischen) Section des Photographischen Albums der Berliner Anthropologischen Ausstellung vom Jahre 1880, Schriften der Königlichen physikalisch-ökonomischen Gesellschaft zu Königsberg in Pr. XLII, 1901, s. 88–95.
 
124.
Kemke, H., Felix Peiser, Mannus XIII (1921), 1922, s. 138–141.
 
125.
Klewek, M., Cmentarzysko z okresu wpływów rzymskich i okresu wędrówek ludów w Przebrodzie, gm. Suwałki, m-pis pracy magisterskiej w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, 2002.
 
126.
Kokowski, A., Die Feuerstahlwerkzeuge der Przeworsk-Kultur, [w:] Mé­moires Archéologiques (red. A. Kokowski), Lublin, 1985, s. 109–127.
 
127.
Kokowski, A., Grupa masłomęcka. Z badań nad przemianami kultury Gotów w młodszym okresie rzymskim, Lublin, 1995.
 
128.
Kossinna, G., Über verzierte Eisenlanzen als Kennzeichen der Ostgermanen, „Zeitschrift für Ethnologie” 37, 1985, s. 369–408.
 
129.
Kulikauskienė, R., Rimantienė, R., Lietuvių liaudies menas. Senovės Lituvių papuošalai, t. I, Vilnius, 1958.
 
130.
La Baume, W., Altpreußisches Zaumzeug, „Alt-Preußen” 9/1-2, 1944, s. 2–19.
 
131.
Lempka, D., Nowakowski, W., Sprawozdanie z badań weryfikacyjnych przeprowadzonych w powiatach mrągowskim i piskim w 1973 roku, Rocznik Olsztyńsk XI, 1975, s. 225–234.
 
132.
Lenarczyk, K., Materiały z badań cmentarzyska ciałopalnego w okresu wpływów rzymskich w Sterławkach Wielkich, gm. Ryn, woj. suwalskie, Rocznik Białostocki XVII, 1991, s. 65–110.
 
133.
Leube, A., Die römische Kaiserzeit im Oder-Spree-Gebiet, Veröffentlichungen des Museums für Ur- und Frühgeschichte Potsdam 9, Berlin, 1975.
 
134.
Liana, T., Chronologia względna kultury przeworskiej we wczesnym okresie rzymskim, Wiadomości Archeologiczne XXXV/4, 1970, s. 429–492.
 
135.
Łęga, W., Nieznane materiały z cmentarzyska z okresu rzymskiego w miejscowości Babięta, pow. Mrągowo, Rocznik Olsztyński III, 1961, s. 73–79.
 
136.
Madyda, R., Sprzączki i okucia pasa na ziemiach polskich w okresie rzymskim, Materiały Starożytne i Wczesnośredniowieczne IV, 1977, s. 351–411.
 
137.
Madyda-Legutko, R., Próba rekonstrukcji pasów z metalowymi częściami na obszarze środkowoeuropejskiego Barbaricum w okresie wpływów rzymskich i we wczesnej fazie okresu wędrówek ludów, Przegląd Archeologiczny 31 (1983), 1984, s. 91–133.
 
138.
Madyda-Legutko, R., Metalowe części pasów na obszarze kultury zachodniobałtyjskiej w okresie wpływów rzymskich, Wiadomości Archeologiczne XLVIII/1 (1983), 1987, s. 21–36.
 
139.
Madyda-Legutko, R., Die Gürtelschnallen der Römischen Kaiserzeit und der frühen Völkerwanderungszeit im mitteleuropäischen Barbaricum, B.A.R. Int. Series 360 (1986), 1987, Oxford.
 
140.
Madyda-Legutko, R., Doppeldornschnallen mit rechteckigem Rahmen im europäischen Barbaricum, Germania 68/2, 1990, s. 551–585.
 
141.
Mączyńska, M., Jagusiak, M., Cmentarzysko z okresu wpływów rzymskich w Czarnocinie, pow. Piotrków Trybunalski, stanowisko 1, [w:] J. Andrzejowski et alii (red.), Varia Barbarica Zenoni Woźniak ab amicis dicata, Monumeta Archaeologica Barbarica. Series Gemina I, Warszawa-Lublin, 2002, s. 353–374.
 
142.
Marciniak, J., Dwa cmentarzyska ciałopalne z okresu wpływów rzymskich w Judzikach i Bargłowie Dolnym w pow. augustowskim, Wiadomości Archeologiczne XVII/1, 1950, s. 47–75.
 
143.
Mellin-Wyczółkowska, I. „Kreis Sensburg”- mapa archeologiczna G. J. F. Hassela, 1:33 333, [w:] M. J. Hoffmann, J. Sobieraj (red.), Archeologia ziem pruskich. Nieznane zbiory i materiały archiwalne. Ostróda 15–17 X 1998, Olsztyn, 1999, s. 177–181.
 
144.
Michelbertas, M., Senojo geležies amžiaus ietigalių su užbarzdomis radiniai Lietuvoje ir jų chronologija, „Archaeologia Lituana” 1, 1999, s. 56–62.
 
145.
Michelbertas, M., Corpus der römischen Funde im europäischen Barbaricum. Litauen, Vilnius, 2001.
 
146.
Michelbertas, M., Akmenių ir Perkūniškės pilkapiai. Monografija, Vilnius, 2006.
 
147.
Moora, H., Die Eisenzeit in Lettland bis etwa 500 n. Chr. I. Teil: Die Funde, Õpetatud Eesti Seltsi Toimetused XXV, Tartu, 1929.
 
148.
Moora, H., Die Eisenzeit in Lettland bis etwa 500 n. Chr. II. Teil: Analyse, Õpetatud Eesti Seltsi Toimetused XXIX, Tartu, 1938.
 
149.
Nowakowski, W., Studia na ceramiką zachodniobałtyjską z okresu wędrówek ludów. Problem tzw. pucharków na pustych nóżkach, Barbaricum 1, Warszawa, 1989, s. 101–147.
 
150.
Nowakowski, W., Kultura wielbarska a zachodniobałtyjski krąg kulturowy, [w:] J. Gurba, A. Kokowski (red.), Kultura wielbarska w młodszym okresie rzymskim (materiały z konferencji), tom II, Lublin, 1989, s. 143–159.
 
151.
Nowakowski, W., Cmentarzysko kultury wielbarskiej w miejscowości Skowrony, woj. elbląskie, Wiadomości Archeologiczne L/2 (1985), 1989, s. 164–165.
 
152.
Nowakowski, W., Krieger ohne Schwerter – Die Bewaffnung der Aestii in der Römischen Kaiserzeit, [w:] Beiträge zu römischer und barbarischer Bewaffnung in den ersten vier nachchristlischen Jahrhunderten, Veröffentlichtung des Vorgeschichtlichen Seminars Marburg 8, Lublin-Marburg, 1994, s. 379–391.
 
153.
Nowakowski, W., Kultura przeworska a zachodniobałtyjski krąg kulturowy, Kultura Przeworska I, Lublin, 1994, s. 373–388.
 
154.
Nowakowski, W., Od Galindai do Galinditae. Z badań nad pradziejami bałtyjskiego ludu z Pojezierza Mazurskiego, Barbaricum 4, Warszawa, 1995.
 
155.
Nowakowski, W., Das Samland in der römischen Kaiserzeit und sein Verbindungen mit dem römischen Reich und der barbarischen Welt, Veröffentlichung des Vorgeschichtlichen Seminars Marburg, Sonderband 10, Marburg-Warszawa, 1996.
 
156.
Nowakowski, W., Die Funde der Römischen Kaiserzeit und der Völkerwanderungzeit in Masuren, Museum für Vor- und Frühgeschichte, Staatliche Museen zu Berlin, Bestandkataloge 6, Berlin, 1998.
 
157.
Nowakowski, W., Die Nebenformen Almgren 133 und 137 aus hautiger Sicht, [w:] J. Kunow (red.), 100 Jahre Fibelformen nach Oscar Almgren. Internationale Arbeitstagung 25.–28. Mai 1997 in Klein Machnow, Land Brandenburg, Forschungen zur Archäologie im Land Brandenburg 5 (1998), Wünsdorf [2002], s. 197–201.
 
158.
Nowakowski, W., Grób 122 z cmentarzyska II w Koczku na Pojezierzu Mazurskim, [w:] Officina Archaeologica Optima. Studia ofiarowane Jerzemu Okuliczowi-Kozarynowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, Światowit Supplement Series P: Prehistory and Middle Ages VII, Warszawa, 2001, s. 159–164.
 
159.
Nowakowski, W., Corpus der römischen Funde im europäischen Barbaricum. Polen 1: Masuren, Warszawa, 2001.
 
160.
Nowakowski, W., Zapinka podkowiasta i bransoleta z Tylkowa – problem ciągłości kulturowej pomiędzy okresem wpływów rzymskich a późnym okresem wędrówek ludów na Pojezierzu Mazurskim, [w:] M. Dulinicz (red.), Słowianie i ich sąsiedzi we wczesnym średniowieczu, Lublin-Warszawa, 2003, s. 141–146.
 
161.
Nowakowski, W., Cmentarzysko z okresu wpływów rzymskich i z okresu wędrówek ludów w Muntowie, pow. mrągowski, Barbaricum 7, Warszawa, 2004, s. 192–247.
 
162.
Nowakowski, W., „Grób 600” w Kosewie, na Pojezierzu Mazurskim, [w:] P. Łuczkiewicz, M. Gładysz-Juścińska, M. Juściński, B. Niezabitowska, S. Sadowski (red.), Europa Barbarica. Ćwierć wieku archeologii w Masłomęczu, Monumenta Studia Gothica IV, Lublin, 2005, s. 361–367.
 
163.
Nowakowski, W., Kultura bogaczewska na Pojezierzu Mazurskim od schyłku późnego okresu przedrzymskiego do starszej fazy póź¬nego okresu wpływów rzymskich. Próba analizy chronologiczno-kulturowej, [w:] A. Bitner-Wróblewska (red.), Kultura bogaczewska w 20 lat później. Materiały z konferencji, Warszawa, 26–27 marca 2003, Seminarium Bałtyjskie I, Warszawa, 2007, wyd. na CD.
 
164.
Okulicz, J., Cmentarzysko z okresu rzymskiego odkryte w miejscowości Bogaczewo, na przysiółku Kula, pow. Giżycko, Rocznik Olsztyński I, 1958, s. 47–116.
 
165.
Okulicz, J., Sprawozdanie z badań prowadzonych w 1958 r. na osadzie pod „Zamczyskiem” w miejscowości Osinki, pow. Suwałki, Wiadomości Archeologiczne XXVII/1, 1961, s. 82–89.
 
166.
Okulicz, J., Powiązania pobrzeża wschodniego Bałtyku i centrum sambijskiego z Południem w podokresie wczesnorzymskim, [w:] Kultury archeologiczne i strefy kulturowe w Europie Środkowej w okresie wpływów rzymskich, Zeszyty Naukowe Uniwerstytetu Jagiellońskiego CCCCXXII = Prace Archeologiczne 22, Warszawa-Kraków, 1976, s. 151–167.
 
167.
Okulicz, J., Problem ceramiki typu praskiego w grupie olsztyńskiej kultury zachodniobałtyjskiej (VI–VII w. n.e.), Pomorania Antiqua XIII, 1988, s. 103–133.
 
168.
Olędzki, M., Rollenkappenfibeln der östlichen Hauptserie O. Almgren 37–41 und die Varianten Fig. 42–43, [w:] J. Kunow (red.), 100 Jahre Fibelformen nach Oscar Almgren. Internationale Arbeitstagung 25.–28. Mai 1997 in Klein Machnow, Land Brandenburg, Forschungen zur Archäologie im Land Brandenburg 5 (1998), Wünsdorf [2002], s. 67–84.
 
169.
Ørsnes, M., Zaumzeugfunde des 1.–8. Jahrh. nach Chr. in Mittel- und Nordeuropa, Acta Archaeologica 64/2, 1993, s. 183–292.
 
170.
Peiser, F. E., Graberfeld bei Dietrichswalde, Kr. Sensburg, Prussia 22 (1900–1904), 1909, s. 303–335.
 
171.
Pescheck, Ch., Die frühwandalische Kultur in Mittelschlesien (100 vor bis 200 nach Christus), Quellenschriften zur ostdeutschen Vor- und Frühgeschichte 5, Leipzig, 1939.
 
172.
Raddatz, K., Der Thorsberger Moorfund. Gürtelteile und Körperschmuck, Offa-Bücher 13, Neumünster, 1957.
 
173.
Raddatz, K., Der Wolka-See, ein Opferplatz der Römischen Kaiserzeit in Ostpreußen, „Offa” 49/50 (1992/93), 1993, s. 127–187.
 
174.
Radimský, W., Die Nekropole von Jezerine in Pritoka bei Bihać, „Wissenschaftliche Mittheilungen aus Bosnien und der Hercegovina” III, 1895, s. 39–218.
 
175.
Reich, Ch., Archäologie einer vorgeschichtlichen Sammlung. Die Bestände des ehemaligen Prussia-Museums im Berliner Museum für Vor- und Frühgeschichte, „Archäologisches Nachrichtenblatt” 8 (1/2003), 2003, s. 14–23.
 
176.
Rzeszotarska-Nowakiewicz, A., ...man hätte auf dem Gute Grüneiken Hünengräber entdeckt. Próba rekonstrukcji formy grobów na cmenta¬rzy¬sku w Grunajkach, [w:] A. Bitner-Wróblewska (red.), Kultura bogaczewska w 20 lat później. Materiały z konferencji, Warszawa, 26–27 marca 2003, Seminarium Bałtyjskie I, Warszawa, 2007, s. 457–485.
 
177.
Sawicka, L., G. Grižas, G., Mogiła Wielkoludów... Szwedów czy konfederatów. Cmentarzysko kurhanowe w Pakalniszkach (północna Litwa) w świetle badań Marii Butrymówny w 1897 roku, Wiadomości Archeologiczne LIX, 2007s. 165–202.
 
178.
Schmidt, H., Ostpreussische Beiträge, „Zeitschrift für Ethnologie” 38, 1934, s. 456–484.
 
179.
Schmiedehelm, M., Die estländischen Scheibennadel, Suomen Muinaismuistoyhdistyksen Aikakauskirja 40, Helsinki, 1934, s. 106–112.
 
180.
Schmiedehelm, M., Das Gräberfeld am Jaskowska-See in Masuren. Studien zur westmasurischen Kultur der römischen Eisenzeit, Teil 1: Fundbeschreibung. Zubehör der Kleidung. Kulturbeziehungen und Siedlungsverhältnisse, m-pis rozprawy doktorskiej w Ajaloo Insituut, Tallinn, 1944.
 
181.
Schmiedehelm, M., Das Gräberfeld Gąsior, Archaeologia Baltica IX, Łódź, 1990, s. 5–126.
 
182.
Skorupka, T., Kowalewko 12. Cmentarzysko birytualne ludności kultu¬ry wielbarskiej (od połowy I w. n.e. do początku III w. n.e.), Archeologiczne badania ratownicze wzdłuż trasy gazociągu tranzytowego, t. II: Wielkopolska, cz. 3, Poznań, 2001.
 
183.
Sobczak, C., Wyniki badań archeologicznych na osadzie w Krzywólce, stan. 3, pow. Suwałki, woj. podlaskie, m-pis pracy magisterskiej w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, 2006.
 
184.
Striškienė, Ė., Diržių kapinynas žiemgalių kultūros kontekste ir unikalūs VIII–IX a. radiniai, Archaeologia Lituana 8, 2007, s. 117–126.
 
185.
Szydłowski, J., Cmentarzysko z okresu wpływów rzymskich w Choruli, pow. Krapkowice, Biblioteka Archeologiczna 17, Warszawa, 1964.
 
186.
Szymański, P., Popielnica z Nowego Zyzdroju – ślad cmentarzyska kul¬tury bogaczewskiej, [w:] W. Nowakowski (red.), CONCORDIA. Studia ofiarowane Jerzemu Okuliczowi--Kozarynowi w sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin, Warszawa, 1996, s. 199–204.
 
187.
Szymański, P., Ceramika z cmentarzysk kultury bogaczewskiej. Próba analizy na podstawie wybranych materiałów, [w:] Materiały do archeologii dawnych ziem pruskich, Barbaricum 6, Warszawa, 2000, s. 109–201.
 
188.
Szymański, P., Poszukiwania cmentarzysk z okresu wpływów rzymskich i z okresu wędrówek ludów znanych z dawnych badań na Mazurach, [w:] J. Kolendo, W. Nowakowski (red.), Antiquitates Prussiae. Studia z archeologii dawnych ziem pruskich, Warszawa, 2000, s. 237–245.
 
189.
Szymański, P., Mikroregion osadniczy z okresu wpływów rzymskich w rejonie jeziora Salęt na Pojezierzu Mazurskim, m-pis rozprawy doktorskiej w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, 2001.
 
190.
Szymański, P., Wielokulturowa osada w Wyszemborku, stan. V, pow. Mrągowo, Studia Galindzkie I, Warszawa, 2003, s. 63–125.
 
191.
Szymański, P., Cmentarzysko kultury bogaczewskiej i grupy olsztyńskiej w Zalcu koło Mrągowa, na Pojezierzu Mazurskim, Barbaricum 7, Warszawa, 2004, s. 154–190.
 
192.
Szymański, P., Mikroregion osadniczy z okresu wpływów rzymskich w re¬jonie jeziora Salęt na Pojezierzu Mazurskim, Światowit, Supplement Series P: Prehistory and Middle Ages X, Warszawa, 2005.
 
193.
Szymański, W., Próba weryfikacji datowania zespołu osadniczego ze starszych faz wczesnego średniowiecza w Szeligach, woj. płockie, Archeologia Polski XXXII/2 (1987), 1987, s. 349–376.
 
194.
Šnore, R., Dzelzs laikmeta latviešu rotas adatas, Latviešu Aizvēstures Materiāli I, Rīgā, 1930.
 
195.
Teegen, W.-R., Die germanischen Ringfibeln der römischen Zeit, [w:] J. Kunow (red.), 100 Jahre Fibelformen nach Oscar Almgren. Internationale Arbeitstagung 25.–28. Mai 1997 in Klein Machnow, Land Brandenburg, Forschungen zur Archäologie im Land Brandenburg 5 (1998), Wünsdorf, [2002], s. 339–349.
 
196.
Tempelmann-Mączyńska, M., Die Perlen der römischen Kaiserzeit und der frühen Phase der Völkerwanderungszeit im mitteleuropäischen Barbaricum, Römisch-Germanische Forschungen 43, Mainz am Rhein, 1985.
 
197.
Tischler, O., Ostpreussische Gräberfelder III, Schriften der Königlichen physikalisch-ökonomischen Gesellschaft zu Königsberg i. Pr. XIX, 1879, s. 159–269.
 
198.
Tischler, O., Kemke, H., Ostpreussische Altertümer aus der Zeit der grossen Gräberfelder nach Christi Geburt, Königsberg, 1902.
 
199.
Thomas, S., Studien zu den germanischen Kämmen der römischen Kaiserzeit, Arbeits- und Forschungsberichte zur sächsischen Bodenkmalpflege 8, 1960, s. 54–215.
 
200.
Vaitkunskienė, L., Žvilių kapinynas. Monografija, Lietuvos Archeologija 17, 1999.
 
201.
Valujev, A. (Валуев, А.), Die Geschichte des Kaliningrader Bestandes der Prussia-Sammlung, [w:] C. v. Carnap-Bornheim, T. Ibsen, A. Valujev (red.), Die Prussia-Sammlung. Der Bestand im Museum für Geschichte und Kunst Kaliningrad, Schleswig, 2005, s. 28–39.
 
202.
Voigtmann, K., Die westmasurische „Loch- und Fensterurnen”, „Alt-Preußen” 6, 1890, s. 36–46.
 
203.
Voss, A., Stimming, G., Vorgeschichtliche Alterthümer aus der Mark Brandenburg, Berlin, 1890.
 
204.
Wiśniewska, A., Materiały z cmentarzyska w Leśniewie, pow. kętrzyński (d. Fürstenau, Kr. Rastenburg), m-pis pracy magisterskiej w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, 2008.
 
205.
Wołągiewicz, R., Ceramika kultury wielbarskiej między Bałtykiem a Morzem Czarnym, Szczecin, 1993.
 
206.
Zawadzka, B., Dwa kurhany ciałopalne z V–VI w. n.e. w miejscowości Szeszupka, pow. Suwałki, Wiadomości Archeologiczne XXX/3–4, 1964s. 417–428.
 
207.
Ziemlińska-Odojowa, W., Badania wykopaliskowe w 1959 r. na cmentarzysku kurhanowym w miejsc. Żywa Woda, pow. Suwałki, Rocznik Białostocki I, 1961, s. 193–221.
 
208.
Ziemlińska-Odojowa, W., Niedanowo. Ein Gräberfeld der Przeworsk- und Wielbark--Kultur in Nordmasowien, Monumenta Archaeologica Barbarica VII, Kraków, 1999.
 
209.
Żuberek, M., Wielokulturowe cmentarzysko w Brodzie Nowym, gm. Suwałki, m-pis pracy magisterskiej w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, 2003.
 
ISSN:0043-5082
Journals System - logo
Scroll to top