DISCOVERIES
The ‘Firedog’ from the Settlement at Chyżyny, Mińsk Mazowiecki County
More details
Hide details
1
Siedleckie Towarzystwo Naukowe, ul. Żytnia 39, PL 08-100 Siedlce
Publication date: 2017-12-31
Wiadomości Archeologiczne 2017;LXVIII(68):266-269
KEYWORDS
TOPICS
ABSTRACT
The fieldwalking survey made in autumn of 2016 (AZP 61-73) on the settlement site at Chyżyny 4, Mińsk Mazowiecki County in south-eastern Mazowsze region (Fig. 1), brought in three finds of Jastorf Culture pottery. One of them, orange-red in colour, 4.0×3.2 cm, 1.6 cm thick (Fig. 2:c), was identified as a fragment of a so-called ‘firedog’ still retaining parts of its upper and later surfaces.
Fired clay ‘firedog’ figurines from Polish finds have been attributed to the Jastorf Culture settlement and influences, and to the migration of this population – the Germanic Scirii and Bastarnae – from Jutland and northern Germany through the Polish territory to Moldavia, where they gave rise to the Poieneşti-Lucaşevca Culture.
The ‘firedog’ found in the settlement at Chyżyny presumably was roughly rectangular in shape, with a lightly recessed top and flat side surfaces. One of the lateral surfaces is covered by a pattern of engraved horizontal lines with, between them, lightly diagonal jab-marks forming something like a broken line. It is possible that the solid lines and the jab-marks were made alternately, this is suggested by the presence of now worn traces of what appears to be one more series of jab-marks.
The ‘firedog’ from Chyżyny resembles type II:1 in the classification of M. Babeş (1993). This type is recorded in larger number in Moldavia and in eastern Poland, suggesting not only contacts between these areas but also the region where they were produced. Being a stray find the figurine from Chyżyny may be dated only within the broad chronological confines of phases A1 and A2 of the Late Pre-Roman Period.
The number of ‘firedogs’ found in Poland is small. To date they have been recorded in 19 archaeological sites (Fig. 3, List 1).
REFERENCES (15)
1.
Babeş, M., Die Poieneşti-Lukaševka-Kultur. Ein Beitrag zur Kulturgeschichte im Raum östlich der Karpaten in den Jahrhunderten vor Christi Geburt, Saarbrücker Beiträge zur Altertumskunde 30, Bonn, 1993.
2.
Becker, C. J., Førromersk jernalder i Syd- og Midtjylland, Nationalmuseets Skrifter VI, København, 1961.
3.
Dąbrowska, T., Cmentarzysko kultury przeworskiej i wielbarskiej na stanowisku Kozarówka woj. białostockie, Wiadomości Archeologiczne XLIII/1, 1978, s. 62–82.
4.
Dąbrowska, T., Wczesne fazy kultury przeworskiej. Chronologia – zasięg – powiązania, Warszawa, 1988.
5.
Dąbrowska, T., Młodszy okres przedrzymski na Mazowszu i zachodnim Podlasiu, Materiały Starożytne i Wczesnośredniowieczne VII, 2008, s. 1–246.
6.
Grygiel, M., Kultura jastorfska na Niżu Polskim. Próba określenia zasięgu i powiązań, Wiadomości Archeologiczne LVI, 2015, s. 127–181.
7.
Kobyliński, Z., Szymański, W., Grodzisko w Haćkach na Podlasiu, [w:] M. Krasna-Korycińska, M. Żurek (red.), Grody średniowiecznego Mazowsza. Księga poświęcona pamięci Marka Dulinicza, Archaeologica Hereditas 4, Warszawa-Zielona Góra, 2015, s. 111–144.
8.
Kokowski, A., Hrubieszowskie w dobie późnej epoki brązu i w epoce żelaza, [w:] R. Szczygieł (red.), Dzieje Hrubieszowa, tom I: Od pradziejów do 1918 roku, Hrubieszów, 2006, s. 49–69.
9.
Makiewicz, T., Formy kultu bóstw domowych na terenie Europy w starożytności, Poznań, 1987.
10.
Machajewski, H., Pietrzak, R., Figurka typu wilk ogniowy z osady ludności kultury jastorfskiej w Jeziorach Małych, powiat średzki, [w:] B. Kontny (red.), Ubi tribus faucibus fluenta Vistulae fluminis ebibuntur. Jerzy Okulicz-Kozaryn in memoriam, ŚWIATOWIT Suppl. Series B: Barbaricum 11, Warszawa, 2015, s. 403–412.
11.
Michałowski, A., Teska, M., Nowe odkrycia figurek Feuerböcke z terenów ziem polskich, [w:] M. Kaczmarek (red.), Laudator temporis acti. Pamięci Profesora Jerzego Fogla, Folia Praehistorica Posnaniensia XVII, 2012, s. 319–331.
12.
Poleska, P., Celtycki mikroregion osadniczy w rejonie podkrakowskim, Biblioteka Muzeum Archeologicznego w Krakowie II, Kraków, 2006.
13.
Prochowicz, R., Krążki ze skorup naczyń na terenie kultury przeworskiej, [w:] J. Andrzejowski (red.), COMHLAN. Studia z archeologii okresu przedrzymskiego i rzymskiego w Europie Środkowej dedykowane Teresie Dąbrowskiej w 65. rocznicę urodzin, Warszawa, 1999, s. 307–318.
14.
Prochowicz, R., Siedlungen der Przeworsk-Kultur in Tomasze und Magnuszew Duży im nördlichen Masowien – einleitende Charakteristik / Osady kultury przeworskiej w Tomaszach i Magnuszewie Dużym na północnym Mazowszu – wstępna charakterystyka, [w:] M. Meyer, P. Łuczkiewicz, B. Rauchfuß (red.), Eisenzeitliche Siedlungskeramik der Przeworsk-Kultur / Ceramika osadowa kultury przeworskiej z młodszego okresu przedrzymskiego, Berlin Studies of the Ancient World 50, Berlin, 2017, s. 339–362.
15.
Woźniak, Z., Poleska, P., Zabytki typu jastorfskiego z zachodniej Małopolski, [w:] J. Andrzejowski (red.), COMHLAN. Studia z archeologii okresu przedrzymskiego i rzymskiego w Europie Środkowej dedykowane Teresie Dąbrowskiej w 65. rocznicę urodzin, Warszawa, 1999, s. 379–394.