ODKRYCIA
Kamienny topór bojowy z Błaskowizny nad jeziorem Hańcza, pow. suwalski, woj. podlaskie
Więcej
Ukryj
1
Laboratorium Bio- i Archeometrii, Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Polska
2
Fundacja, Baltic Archaeology Divers, Polska
Data nadesłania: 10-04-2024
Data ostatniej rewizji: 03-06-2024
Data akceptacji: 02-10-2024
Data publikacji online: 20-12-2024
Autor do korespondencji
Mateusz Bogucki
Laboratorium Bio- i Archeometrii, Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Polska
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
W grudniu 2021 roku, na terenie gospodarstwa agroturystycznego „Siedlisko Błaskowizna”, we wsi Błaskowizna, nr 33, gm. Jeleniewo, pow. suwalski, woj. podlaskie, zauważono położony na parapecie okna piwnicznego topór kamienny. Topór został znaleziony na terenie gospodarstwa kilkanaście lat wcześniej, podczas budowy bądź remontu domu.
Zabytek kamienny z Błaskowizny ma formę kształt pięciokąta nieforemnego, lekko asymetryczny w obrysie poziomym i wraz z zanikającą formą łukowatą w rzucie bocznym. Posiada, zapewne wiercony dwustronnie, otwór w centralnej, środkowej części pomiędzy ostrzem a obuchem. Topór z Błaskowizny można zaklasyfikować jako typ C wg P. Włodarczaka, zaś według systematyki J. Libery i J. Sobieraja, zaliczyć go można do podtypu 1D – grupy toporów „atypowych”, które nawiązują do form „łódkowatych”.
Topory takie pełniły funkcję zarówno bojową jak i użytkową w społecznościach późnoneolitycznych z kręgu kultur z ceramiką sznurową i należą do zabytków o cechach dystynktywnych dla tej kultury. Ze względu na charakter znaleziska luźnego i braku właściwego kontekstu niemożliwe jest ustalenie węższego przedziału chronologii, jednak takie przedmioty były użytkowane przede wszystkim w 1. połowie III i początku II tysiąclecia p.n.e.
FINANSOWANIE
bez finansowania
REFERENCJE (13)
1.
Dąbrowski J. 1997: Epoka brązu w północno-wschodniej Polsce, Białystok [Białostockie Towarzystwo Naukowe / IAE PAN].
2.
Głosik J. 1971: Problematyka neolitu Polski północno-wschodniej, RB X, 9–34.
3.
Jaskanis D. 1976: Siekiera brązowa z Błaskowizny, gm. Jeleniewo woj. suwalskie, RB XII, 471–472.
4.
Karczewska M. et alii 2015: M. Karczewska, M. Karczewski, H. Karwowska, K. Rusin, U. Stankiewicz, A. Wawrusiewicz, Archeologia Białegostoku, Białystok [Ośrodek Badań Europy Środkowo-Wschodniej].
5.
Karczewska M., Karczewski M., Sobieraj J. 2006: Topory, siekiery oraz motyki wykonane z kamienia i poroża z obszaru dawnego Kreis Lötzen (pow. giżyckiego), [w:] A.Z. Bokiniec, J. Sobieraj (red.), Na przełomie epok – na rubieży światów, Pruthenia Antiqua II, 215–241.
6.
Kempisty A. 1989: Kultura ceramiki sznurowej, [w:] J. Kmieciński (red.), Pradzieje ziem polskich, Tom I: Od paleolitu do środkowego okresu lateńskiego, Część I: Epoka kamienia, Warszawa [PWN], 262–300.
7.
Kośko A. et alii 2011: A. Kośko, J. Libera, W. Kłoczko, M. Krywalcewicz, Atlas insygniów litycznych. Koncepcja projektu ewidencji kamiennych i krzemiennych przedmiotów prestiżowych na obszarze bałtycko-pontyjskiego międzymorza, [w:] U. Stankiewicz, A. Wawrusiewicz (red.), Na rubieży kultur. Badania nad okresem neolitu i wczesną epoką brązu, Białystok [Muzeum Podlaskie w Białymstoku], 393–399.
8.
Libera J., Sobieraj J. 2016: Topory kamienne jako identyfikatory kultury ceramiki sznurowej w środkowej i północnej części Lubelszczyzny, [w:] P. Jarosz, J. Libera, P. Włodarczak (red.), Schyłek neolitu na Wyżynie Lubelskiej, Kraków [IAE PAN], 411–454.
9.
Manasterski D. 2009: Pojezierze Mazurskie u schyłku neolitu i na początku epoki brązu w świetle zespołów typu Ząbie-Szestno, Warszawa [IA UW].
10.
Okulicz J. 1973: Pradzieje ziem pruskich od późnego paleolitu do VII w. n.e., Wrocław [Ossolineum].
11.
Sobieraj J., Hoffmann M.J. 2019: Stan i perspektywy badań / Status and perspectives of research, [w:] J. Sobieraj (red.) Początki epoki brązu na Warmii i Mazurach w świetle analiz specjalistycznych / The origins of the Bronze Age in Warmia and Masuria revealed by scientific analyses, Olsztyn [Muzeum Warmii i Mazur], 11–31.
12.
Wawrusiewicz A. 2010: Ceramika kultury ceramiki sznurowej ze stanowiska 2 w Jeronikach, pow. Białostocki, woj. podlaskie, „Podlaskie Zeszyty Archeologiczne” 6, 19–35.
13.
Włodarczak P. 2006: Kultura ceramiki sznurowej na Wyżynie Małopolskiej, Kraków [IAE PAN].