PL EN
MISCELLANEA
Nieznany skarb (?) z Leszna koło Łęczycy
 
Więcej
Ukryj
1
badacz niezależny
 
 
Data publikacji: 31-12-2003
 
 
Wiadomości Archeologiczne 2003;LVI(56):125-129
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
The National Museum in Warsaw has in its keeping two silver lunula pendants ornamented with granulation, registered in inventory books as MN 237197 and 237198. An early 20th century label still visible on both specimens – 2678 – suggests that originally they formed part of a find discovered at Leszno, distr. Kutno, woj. łódzkie (Fig. l). It is known that in 1916 Wanda Troetzer from Warsaw offered the Museum a collection of finds originating from the landed estate at that locality. These included seven ornaments, seven silver and a single bronze coin, three pottery urns complete with their contents and some pottery fragments. The silver ornaments, coins and urns were entered under nos. 2678, 2679 and 2680–2682 respectively. The crescentic (lunula) pendants in question (Fig. 2, 3) belong to lunula type I variant I (M. Dekówna, E. Stattierówna 1961, p 59; S. Małachowska 1998, p. 74–82, fig. 26). Both are characterised by the presence of only three sheet bosses. Side faces of the main body of pendant no 1 (Fig. 2A, 3A) are decorated with a pattern of chevrons, apexes facing towards the centre of the pendant; lunula no 2 (Fig. 2C, 3B) features two pairs of hourglass motives. In both specimens suspension loops specimens are ornamented with several lozenges formed of minute grains. Similar motives also fill the horns of pendant no 2, and complete the ornament on the body of both pieces. Edges of the two lunulae from Leszno are bordered with fine smooth wire, lined on the inside with a row of granules. On the underside each specimen is fitted with a pair of reinforcing strips of silver sheet (Fig. 2B.D). The pendants from Leszno have analogies in specimens noted in hoards dated to the last quarter of the 10th – first decade of 11th c. (Dzierznica II, pow. Środa Wlkp., woj. wielkopolskie, Lisówka, pow. Międzyrzecz, woj. lubuskie, Sejkowice, pow. Gostynin, woj. mazowieckie, Obra Nowa, pow. Wolsztyn, woj. wielkopolskie, Alexanderhof, Kr. Prenzlau in Brandenburg, Germany, Grønby, parish Grønby in Scania, Sweden). The settlement complex situated in the region of the modern town of Łęczyca developed at the crossroads of important trade routes. The large number of silver hoards clustering in the area most probably may be associated with a period of prosperity enjoyed by the settlement complex in question during the 10th – 11th c. as a result of its favourable location. The locality of Leszno, in Kutno district, is recorded for the first time in documents in late 14th c. Silver ornaments discovered in the area could be associated with an overland route running from the Łęczyca communication node towards Płock. The lunula of interest probably formed part of a silver hoard discovered on the landed estate in Leszno, nearby the town of Kutno.
 
REFERENCJE (23)
1.
Bandurka, M., Zmiany terytorialne i administracyjne województwa łódzkiego, Rocznik Łódzki XIV, 1970, s. 25–51.
 
2.
Carroll, D. L., A Classification for Granulation in Ancient Metalwork, American Journal of Archaeology 38, 1974, s. 33–39.
 
3.
Chmielowska, A., Osadnictwo w Polsce środkowej w okresie od połowy X do połowy XIII w., Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, seria archeologiczna 22, 1975, s. 331–371.
 
4.
Dekówna, M., Stattierówna, E., Wczesnośredniowieczny skarb srebrny z Sejkowic, pow. Gostynin, Wrocław, 1961.
 
5.
Dulinicz, M., Stan i potrzeby badań nad osadnictwem wczesnośredniowiecznym na Mazowszu (VI–XI w.), (w:) Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem w Polsce, Poznań, 1990, s. 243–261.
 
6.
Felczak, A., Wczesnośredniowieczny skarb srebrny z Obry Nowej, woj. zielonogórskie, Warszawa, m-pis pracy magisterskiej w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, 1995.
 
7.
Gupieniec, A., Znaleziska monet wczesnośredniowiecznych na terenie województwa łódzkiego, Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, seria archeologiczna 22, 1975, s. 391–395.
 
8.
Gupieniec, A., Kiersnowscy, T. i R., Wczesnośredniowieczne skarby srebrne z Polski Środkowej, Mazowsza i Podlasia. Materiały, Wrocław, 1965.
 
9.
Hĺrdh, B., Wikingerzeitliche Depotfunde aus Südschweden. Katalog und Tafeln, Acta Archaeologica Lundensia 4/9, 1976.
 
10.
Kamińska, M., Grody wczesnośredniowieczne ziem Polski środkowej na tle osadnictwa, Acta Archaeologica Universitatis Lodziensis 2, Łódź, 1953.
 
11.
Kiersnowscy, T. i R., Wczesnośredniowieczne skarby srebrne z Pomorza. Materiały, Warszawa-Wrocław, 1959.
 
12.
Kmietowicz, A., Wczesnośredniowieczny skarb srebrny Dzierznica II. Uwagi o historii znaleziska i jego części orientalnej, Wiadomości Numizmatyczne XXXVIII/3–4, 1994, s. 161–167.
 
13.
Kočka-Krenz, H., Biżuteria północno-zachodnio-słowiańska we wczesnym średniowieczu, Poznań, 1993.
 
14.
Łega, W., Kultura Pomorza we wczesnym średniowieczu, na podstawie wykopalisk, Toruń, 1930.
 
15.
Małachowska, S., Wczesnośredniowieczne zawieszki półksiężycowate znalezione na terenie ziem polskich, Archeologia Polski XLIII, 1998, s. 37–127.
 
16.
Mikłaszewska, R., Materiały z okresu halsztackiego oraz wczesnego okresu lateńskiego w dorzeczu górnej Warty i środkowej Pilicy ze zbiorów Państwowego Muzeum Archeologicznego, Wiadomości Archeologiczne XXVIII, 1962, s. 230–242.
 
17.
Poleski, J., Podstawy i metody datowania okresu wczesnośredniowiecznego w Małopolsce, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego MXXXI, Prace Archeologiczne 52, Kraków, 1992.
 
18.
Slaski, J., Tabaczyński, S., Wczesnośredniowieczne skarby srebrne z Wielkopolski. Materiały, Warszawa-Wrocław, 1959.
 
19.
Suchodolski, S., Początki mennictwa w Europie środkowej, wschodniej i północnej, Wrocław, 1971.
 
20.
Wąsowiczówna, T., Kalisz na tle wczesnośredniowiecznej sieci drogowej, (w:) Osiemnaście wieków Kalisza, t. I, Kalisz, 1960, s. 69–101.
 
21.
Zajączkowski, S., Studia nad terytorialnym formowaniem ziem łęczyckiej i sieradzkiej, Łódź, 1951.
 
22.
Zajączkowski, S., Zajączkowski, S. M., Materiały do słownika geograficzno-historycznego dawnych ziem łęczyckiej i sieradzkiej do 1400 roku, cz. I, Łódź, 1966.
 
23.
Zaroszyc, D., Wykaz właścicieli ziemskich dawnego województwa łódzkiego, Warszawa, 1991.
 
ISSN:0043-5082
Journals System - logo
Scroll to top