PL EN
ODKRYCIA
Pierścień brązowego napierśnika z wczesnej epoki żelaza z miejscowości Dziechlino-Leśnice koło Lęborka
 
Więcej
Ukryj
1
Muzeum w Lęborku ul. Młynarska 14-15 PL 84-300 Lębork
 
2
Instytut Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, ul. Gołębia 11, PL 31-007 Kraków
 
3
Wydział Odlewnictwa Akademii Górniczo-Hutniczej (AGH), im. Stanisława Staszica w Krakowie, ul. Reymonta 23 (pawilon D-8), PL 30-059 Kraków
 
 
Data publikacji: 31-12-2017
 
 
Wiadomości Archeologiczne 2017;LXVIII(68):257-265
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
In 2014, the Museum in Lębork was enriched with a bronze ornament of the Early Iron Age date, found accidentally in a meadow near the place where the the Sitnica river valley meets the Łeba river valley in Dziechlino-Leśnice (Figs. 1, 2), a few kilometers west of Lębork (Pomorskie voivodship, northern Poland). Surface survey carried out in the area did not reveal any other remains associated with this find, although archival data indicate that the area was occupied in the younger part of the Early Iron Age (Hallstatt D) (Fig. 8). The item under analysis is a ring that was probably the uppermost segment of a multi-part collar built from open rings and fastened with a wide clasp at the back, an ornament typical of the Pomeranian Culture. The ring is oval in top view and saddle-like in side view, and its cross-section changes from lenticular in the central part to oval at the ends, the latter provided with shafts for attaching the clasp (Fig. 3–5). The dimensions are 12.2×12.7 cm, with a thickness of up to 0.6 cm. The ring is made of tin-lead bronze (Table 1). Its upper surface is richly decorated with groups of transversal and diagonal lines, diagonal hatches, punched holes, and a pattern of arches filled with transversal hatches. Most of the motifs were made in the casting, but the last one was made using the cold punching technique (Fig. 6). The ornament of arches seems particularly typical for Pomerania (Fig. 7), although single rings bearing such decoration were occasionally discovered as far as southern Poland, or even in the Szentes-Vekerzug cemetery in Hungary. It seems that multi-part collars decorated with arches represent the older stage in the production and use of these ornaments (in the younger one, arches were more often replaced with chevron motifs – cf. A. Drzewicz 2017). The ring from Dziechlino-Leśnice should therefore be considered a local product (that such collars were used in the Łeba valley is confirmed by face urns with images of these decorations, e.g. from Leśnice – Fig. 8:b). It is difficult, however, to determine whether it originated from a larger deposit of metal objects, or – as a single ring – was the element of grave furnishing. The fact that the object has survived in a good condition argues against this latter possibility.
REFERENCJE (17)
1.
Chochorowski, J., Die Vekerzug-Kultur. Charakteristik der Funde, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego DCCXXIV = Prace Archeologiczne 36, Warszawa-Kraków, 1985.
 
2.
Drzewicz, A., Pierścień napierśnika kultury pomorskiej z Woli Pasikońskiej, pow. warszawski zachodni – przykład pradziejowego recyklingu, Wiadomości Archeologiczne LXVIII, 2017, s. 247–257.
 
3.
Durczewski, D., Skarby halsztackie z Wielkopolski, Przegląd Archeologiczny XIII (1960), 1961, s. 7–106.
 
4.
Dzięgielewski, K., Societies of the younger segment of the early Iron Age in Poland (500–250 BC), [w:] A. Rzeszotarska-Nowakiewicz (red.), The Past Societies. Polish lands from the first evidence of human presence to the early Middle Ages. Volume 4: 500 BC–500 AD, Warszawa, 2016, s. 15–48.
 
5.
Late Bronze and Early Iron Age communities in the northern part of the Polish Lowland (1000–500 BC), [w:] U. Bugaj (red.), The Past Societies. Polish lands from the first evidence of human presence to the early Middle Ages. Volume 3: 2000–500 BC, Warszawa, 2017, s. 295–340.
 
6.
Gedl, M., Młodsza epoka brązu we wschodniej części polskich Karpat, Kraków, 1998.
 
7.
Kamińska, M., Napierśniki kultury pomorskiej i ich wyobrażenia na popielnicach twarzowych, Wiadomości Archeologiczne LII/1 (1991–1992), 1992, s. 17–44.
 
8.
Kneisel, J., Anthropomorphe Gefäße in Nord- und Mitteleuropa während der Bronze- und Eisenzeit. Studien zu den Gesichtsurnen. Kontaktzonen, Chronologie und sozialer Kontext, Studien zur Archäologie in Ostmitteleuropa / Studia nad Pradziejami Europy Środkowej 7.1-7.2, Bonn, 2012.
 
9.
Krzysiak, A., Kultura pomorska w pradolinie Łeby-Redy, [w:] M. Fudziński, H. Paner (red.), Między kulturą łużycką a pomorską. Przemiany kulturowe we wczesnej epoce żelaza, Gdańsk, s. 87–108, 2010.
 
10.
Kwapiński, M., Korpus kanop pomorskich. Część I – Pomorze, Gdańsk, 1999.
 
11.
La Baume, W., Zur Kenntnis der Metall-Technik in der Bronzezeit und älteren Eisenzeit, [w:] 50 Jahre Museum für Naturkunde und Vorgeschichte (Westpreußisches Provinzial-Museum) in Danzig 1880–1930, Schriften der Naturforschenden Gesellschaft in Danzig NF XIX/3 (1930/31), 1931, s. 123–151.
 
12.
Łuka, L. J., Kultura wschodniopomorska na Pomorzu Gdańskim. Tom I. Materiały, Biblioteka Archeologiczna 19, Wrocław, 1966.
 
13.
Łuka, L. J., Trzy halsztackie naszyjniki z Pomorza Gdańskiego i kwestia lokalizacji warsztatów odlewniczych kultury wschodniopomorskiej u ujścia Wisły, [w:] F. Lachowicz (red.), Studia Archaeologica Pomeranica, Koszalin, 1974, s. 93–105.
 
14.
Łuka, L. J., Kultura wejherowsko-krotoszyńska, [w:] J. Dąbrowski, Z. Rajewski (red.), Prahistoria Ziem Polskich IV: Od środkowej epoki brązu do środkowego okresu lateńskiego, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1979, s. 147–168.
 
15.
Pabst-Dörrer, S., Untersuchungen zu hallstattzeitlichen Frauentrachten mit Spiralbrillenfibeln zwischen Alpen, Karpaten und Ostsee, Internationale Archäologie 51, Rahden/Westf., 2000.
 
16.
Podgórski, J. T., Fazy cmentarzysk kultury łużyckiej i pomorskiej na Pomorzu Wschodnim, [w:] S. Czopek (red.), Ziemie polskie we wczesnej epoce żelaza i ich powiązania z innymi terenami, Rzeszów, 1992, s. 199–214.
 
17.
Zielińska, M., Zabytki epoki brązu. Narzędzia, broń, ozdoby i skarby z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza. Katalog zbiorów, Sanok, 2007.
 
ISSN:0043-5082
Journals System - logo
Scroll to top