PL EN
MISCELLANEA
Pierścień z osady kultury przeworskiej w Izdebnie Kościelnym, województwo mazowieckie, stanowisko 1
 
 
Więcej
Ukryj
1
Państwowa Służba Ochrony Zabytków, ul. Ksawerów 13, 02-656 Warszawa
 
 
Data publikacji: 31-12-2001
 
 
Wiadomości Archeologiczne 2001;LV(55):87-93
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
In 1976–78 a team of archaeologists from the Institute of Archaeology of Warsaw University investigated a Przeworsk culture settlement at Izdebno Kościelne. The presence of two settlement horizons was established: one from the Younger Pre-Roman Period, the other, from the Late Roman Period. A small quantity of Early Iron Age material was also recovered. A fragment of a black notched ring was discovered on the surface of the trench within the culture layer. It represents roughly 2/3 of the original hoop and has an internal diameter of some 16 mm. The ring features a flat 12 by 7 mm plate in the form of a rectangle with rounded shorter sides. Tapering “arms” of the ring form on the upper surface a series of slightly irregular, gently profiled segments, of which ten have survived on the longer and two on the shorter arm of the ring. The glossy surface of the ring is deep black in colour1 (Fig. 1). Specialist analyses – not fully conclusive – show that the ring was made of glass; its chemical composition was probably as follows: Na2O – 9,4%; Al2O3 – 2,1%; SiO2 – 47,7%; NaCl – 2,4%; CaO – 7,1%; FeO – 32,6%. The specimen in question has analogies among glass jewellery of the Roman Empire. In the first centuries of our era glass was used as a substitute for precious gemstones being an attractive and relatively inexpensive raw material for jewellery making. Unlike glass beads a large number of which found its way to the Barbaricum glass rings are much more rare in Przeworsk territory: previously, only two fragmentary specimens have been recovered, both from the settlement at Jakuszowice, gm. Kazimierza Wielka, in Little Poland (Małopolska). The ornament of smoothly shaped notches seen on the ring from Izdebno finds analogies among black glass bracelets from Palestine. The latter are dated to AD 2nd –4th c. This suggests that the ornament in question originated in the environment of Middle Eastern workshops and represents an import on Przeworsk Culture territory brought there from the Roman Empire.
REFERENCJE (34)
1.
Alekseeva, E. M., Antičnyje busy severnogo Pričernomor’ja, Archeologija SSSR, Moskva 1978.
 
2.
Beckmann, Ch., Metalfingerringe der römischen Kaiserzeit im freien Germanien, Saalburg Jahrbuch XXVI, 1969.
 
3.
Bielenin, K., Starożytne górnictwo i hutnictwo żelaza w Górach Świętokrzyskich, Kielce 1992.
 
4.
Dzbeński, W., Techniczne własności drewna dębu wykopaliskowego, Sylwan 114/5, 1962, s. 1–27.
 
5.
Eggers, H. J., Das römische Einfuhrgut in Pommern, Baltische Studien NF 42, 1940.
 
6.
Godłowski, K., Jakuszowice, Woiwodschaft Kielce, Gemeinde Kazimierza Wielka, Fundstelle 2, Recherches Archéologiques de 1988, Kraków 1990.
 
7.
Hagen, W., Kaiserzeitliche Gagatarbeiten aus dem rheinischen Germanien, Bonner Jahrbuch 142, 1937, s. 80–82.
 
8.
Henkel, F., Die römischen Fingerringe der Rheinlande und der benachbarten Gebiete, Berlin 1913, s. 251–252.
 
9.
Kokowski, A., Proweniencja szkieł antycznych w aspekcie analizy typologicznej na przykładzie materiałów z cmentarzyska w Masłomęczu, Acta Universitatis Nicolai Copernici, Archeologia 12, Toruń 1987.
 
10.
Kołacz, M., Osada kultury przeworskiej w Izdebnie Kościelnym, stanowisko 1, gmina Grodzisk Mazowiecki, województwo warszawskie, Barbaricum 5, Warszawa 1995.
 
11.
Kołacz, M. Materiały kultury łużyckiej ze stanowiska w Izdebnie Kościelnym, gm. Grodzisk Mazowiecki, Barbaricum 2: Studia z archeologii ludów barbarzyńskich z wybrzeży Bałtyku i dorzecza Wisły, Warszawa 1992, s. 7–19.
 
12.
Kozłowski, S., Surowce skalne Polski, Warszawa 1986.
 
13.
Krzysik, F., Nauka o drewnie, Warszawa 1975, s. 311–312.
 
14.
Krzysik, F., Czarna dębina – sposób powstawania i cechy charakterystyczne, Sylwan 121/6, 1978, s. 39–41.
 
15.
Kubczak, S., Czarny naszyjnik z polskich wykopalisk w Novae, Balcanica Posnaniensia 5, 1990, s. 243–244.
 
16.
Łuka, L. J., Kontakty wymienne ludności grupy kaszubskiej i grupy chełmińskiej kultury łużyckiej w świetle znalezisk gromadnych, Pomorania Antiqua 12, 1985, s. 17–59.
 
17.
Maślankiewicz, K., Kamienie szlachetne, Warszawa 1976.
 
18.
Maxwell, G. S., Excavation of the cairn at Cairny, Lanarkshire, PSAS 107, 1975–76.
 
19.
Maxwell, H. E., Donations to the Museum, PSAS 66, 1931–32.
 
20.
Osika (red.), R. Budowa geologiczna Polski, t. 6, Złoża surowców mineralnych, Warszawa 1987.
 
21.
Peddemors, A., Latèneglasarmringe in den Nederlanden, Analecta Prehistorica Leidensia 7, 1975, s. 93–145.
 
22.
Richter, G. M. A., The engraved gems of the Greeks, Etruscans and Romans, Part one, Engraved gems of the Greeks and Etruscans, London 1968.
 
23.
Richter, G. M. A., The engraved gems of the Greeks, Etruscans and Romans, Part two, Engraved gems of the Romans, London 1971, s. 6.
 
24.
Simon, K., Die Hallstattzeit in Osthüringen, Teil I, Berlin 1972.
 
25.
Spaer, M., The pre-islamic glass bracelets of Palestine, Journal of Glass Studies 30, 1988.
 
26.
Stevenson, R. B. K., Native bangles and Roman glass, PSAS 88, 1954–56, s. 208–221.
 
27.
Toynbee, J. M. C., Art in Britain under the Romans, Oxford 1964.
 
28.
Waleńczak, Z., Geochemia organiczna, Warszawa 1987.
 
29.
Welfare, H., A Beaker Cist at Newbigginwill quarry, Lanarkshire, PSAS 108, 1976–77.
 
30.
Wielowiejski, J., Przemiany gospodarczo-społeczne u ludności południowej Polski w okresie późnolateńskim i rzymskim, Materiały Starożytne VI, 1960, s. 121–126;.
 
31.
Wielowiejski, J., Kontakty Noricum i Pannonii z ludami północnymi, Wrocław 1970.
 
32.
Woźniak, Z., Wschodnie pogranicze kultury lateńskiej, Wrocław 1974, s. 39 i 141, ryc. 1:7.
 
33.
Woźniak, Z., Osadnictwo celtyckie w Polsce, Wrocław 1970.
 
34.
Zinn, A., Zagadnienie przerobu czarnej dębiny ze znaleziska paleologicznego, Sylwan 121/6, 1978, s. 43–44.
 
ISSN:0043-5082
Journals System - logo
Scroll to top