W 2021 r. w Cynkowie, gm. Nałęczów, pow. puławski, (stan. 7, obszar AZP 76–78/93), w trakcie nielegalnych poszukiwań z użyciem detektora metalu, na krawędzi doliny rzeki Bystrej w obrębie Płaskowyżu Nałęczowskiego, została odkryta srebrna zapinka kuszowata z podwiniętą nóżką. Zabytek trafił do urzędu konserwatorskiego a następnie do Muzeum Narodowego w Lublinie. Z okolicy znane są ślady osadnictwa kultury przeworskiej (Ryc. 1).

Zapinka (Ryc. 2) została wykonana ze srebra. Ma duże rozmiary – jej długość całkowita wynosi 81 mm. Ze względu na występowanie przedłużonej, tzw. martwej sprężyny można ją formalnie zaliczyć do typu A.168. Charakteryzuje ją ponadto guzek na główce oraz zdobienie w postaci czterech pojedynczych pierścieni z perełkowanego drutu rozmieszczonych w górnej i dolnej części kabłąka. Taki sposób zdobienia pierścieniami jest typowy przede wszystkim dla zapinek typu A.167 w kulturze wielbarskiej, w podziale zaproponowanym przez J. Andrzejowskiego i A. Żórawską odpowiadające wariantowi a2 (2002, 42-43).

Typ A.168, któremu typologicznie najbliższa jest zapinka z Cynkowa, jest charakterystyczny głównie dla tzw. kręgu kultur gockich, zwłaszcza dla kultury czerniachowskiej i Sȃntana de Mureş. Rzadziej odnotowywany jest w inwentarzach kultury wielbarskiej, najczęściej występując w strefach A i D osadnictwa wielbarskiego. Z terenu Lubelszczyzny jest znany niemal wyłącznie ze stanowisk grupy masłomęckiej. Sposób zdobienia pierścieniami z karbowanego drutu znajduje najwięcej analogii wśród zapinek A.167 kultury wielbarskiej oraz wśród różnych typów zapinek kuszowatych z podwiniętą nóżką, zwłaszcza srebrnych o dużych rozmiarach, znanych z obszarów bałtyjskich, między innymi z kultury Dollkeim-Kovrowo. Biorąc pod uwagę obraz przemian kulturowych na Lubelszczyźnie, fibulę z Cynkowa należy łączyć z kulturą wielbarską ().

Zapinki A. 168 w kulturze wielbarskiej występują głównie od stadium C1b po fazę C2 i ewentualnie C3. Zdobienie zapinek typu A.167 pierścieniami z perełkowanego drutu jest charakterystyczne dla faz C1b–C2, z zastrzeżeniem możliwości datowania niektórych egzemplarzy, zwłaszcza z oszczędnym zdobieniem pojedynczymi pierścieniami, na stadium C1a. W kulturze Dollkeim-Kovrovo podobne okazy datowane są na fazy C2–D. Tym samym, fibulę z Cynkowa można datować najwcześniej na stadium C1b, choć bardziej prawdopodobne wydaje się łączenie jej z fazą C2.

Analizowaną fibulę można uznać za interesujące źródło do dalszych studiów nad przemianami kulturowymi w okresach rzymskim i wędrówek ludów w zachodniej Lubelszczyźnie oraz przyczynek do dyskusji nad zjawiskiem określanym mianem stylistycznej wspólnoty wielbarsko-bałtyjskiej (por. przypis 39).