MISCELLANEA
Thousand Years of Polish Statehood: Earlier Concepts and New Research Perspectives
More details
Hide details
1
Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, ul. Krakowskie Przedmieście 26/28, 00-927 Warszawa
Publication date: 2001-12-31
Wiadomości Archeologiczne 2001;LV(55):95-99
KEYWORDS
TOPICS
ABSTRACT
After 1945 research on the origins of Polish statehood became one of the principal concerns of Polish archaeology. Several decades of interdisciplinary research by archaeologists, historians, art historians, ethnographers etc. launched to add splendour to the millennial anniversary of Poland celebrated in 1966 helped to create an expressive vision of the history of the region between the Oder and the Bug Rivers between the 5/6th and the 10th century. Most of the large research syntheses published in 1945–1975 adhered to the concept of an autochthonic origin of Western Slav tribes. Researchers were convinced that that the Lechitic tribes which formed the core of the Early Piast monarchy had local culture traditions reaching back in their roots to the Bronze Age. This view was seriously put to question by the monograph published by K. Godłowski in 1979, which started the allochthonic trend in Polish archaeology study of early Slavonic culture in Poland. According to this theory the territory Poland, as it is today, began to be colonised in AD 5/6th c. by groups of Slavs migrating from Eastern Europe. At present the situation is as follows: origins of early Slav culture (6–7thc.) on territory of Poland are being examined from the allochthonic standpoint while origins of the Polish state (9–10th c.) basically continue to be perceived through the prism of the older, autochthonic theory. Consequently we have a case here of existence of two platforms of scientific reasoning, so diametrically divergent that any attempt to reconcile them at any point seems futile. It seems that in the coming future Polish archaeologists and historians cannot avoid a new discussion regarding the origins, character and scale of social and cultural processes which induced Mieszko I, first historical ruler of Poland, to embrace Christianity when he was baptised in AD 966 (a symbolic date universally accepted as a turning point in the history of the origins of the Polish nation). The growing acceptance of non-native origin of Slavs is challenging researchers to re-examine archaeological sources of long standing. It cannot be excluded that this exercise will show the rise of the Polish nation in a wholly different light.
REFERENCES (31)
1.
Arnold, S., Terytoria plemienne w ustroju administracyjnym Polski piastowskiej (w XII–XIII w.), [w:] Z dziejów średniowiecza. Wybór pism, Warszawa, 1968, s. 233–404.
2.
Bujak, F., Skąd przyszli Radymicze i Wiatycze na Ruś?, Światowit 20, 1949, s. 57–114.
3.
Dzierżek, J., Nitychoruk, J., Wróblewski, W., Wczesnośredniowieczne grodzisko we wsi Grodzisk, woj. Siedlce w świetle badań geologiczno-geomorfologicznych, Sprawozdania Archeologiczne XLI, 1990, s. 317–326.
4.
Godłowski, K., Z badań nad zagadnieniem rozprzestrzenienia Słowian w V–VII w. n.e., Kraków, 1979.
5.
Godłowski, K., Zur Frage der Slawensitze vor der grossen Slawenwanderung im 6. Jahrhundert, Settimane di studio del Centro italiano di studi sull’alto medioevo 30, 1983, s. 257–284.
6.
Hensel, W., Słowiańszczyzna wczesnośredniowieczna, Warszawa3 (Warszawa4 1987), 1965.
7.
Jażdżewski, K., Pradzieje Europy Środkowej, Wrocław, 1981.
8.
Kalaga, J., Wróblewski, W., Stan i potrzeby badań nad młodszym podokresem wczesnego średniowiecza (XI/XII–XIII w.) na Mazowszu południowo-wschodnim, [w:] Z. Kurnatowska (red.), Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem w Polsce. Materiały zkonferencji, Poznań 14–16 grudnia 1987 roku, Poznań-Wrocław-Warszawa, 1992.
9.
Kobyliński, Z., Struktury osadnicze na ziemiach polskich u schyłku starożytności i w początkach wczesnego średniowiecza, Wrocław, 1988.
10.
Kostrzewski, J., Kultura prapolska, Warszawa, 1962.
11.
Leciejewicz, L., Słowiańszczyzna Zachodnia, Wrocław, 1976.
12.
Leciejewicz, L., Słowianie Zachodni. Z dziejów tworzenia się średniowiecznej Europy, Wrocław, 1989.
13.
Ljapuškin, I. I., Slavjanie Vostočnoj Evropy nakanunie obrazovanija drevnerusskogo gosudarstva (VIII – pervaja polovina IX vv.), Istoriko-Archeologičeskije Očerki, Materialy i issledovaniâ po arheologii SSSR 152, 1968.
14.
Łowmiański, H., Początki Polski. Z dziejów Słowian w I tysiącleciu n.e., t. 1–5, Warszawa, 1963–1973.
15.
Miśkiewiczowa, M., Mazowsze wczesnośredniowieczne – pojęcie historyczne a rzeczywistość archeologiczna, [w:] G. Labuda iS.Tabaczyński (red.), Studia nad etnogenezą Słowian i kulturą Europy wczesnośredniowiecznej, t. 2, Wrocław, 1988, s. 89–96.
16.
Moszyński, K., O sposobach badania kultury materialnej Prasłowian, Wrocław, 1962.
17.
Moszyński, K., Kultura ludowa Słowian, t. 1 – Kultura materialna, t. 2 – Kultura duchowa, Warszawa, 1967.
18.
Parczewski, M., Początki kultury wczesnosłowiańskiej w Polsce. Krytyka idatowanie źródeł archeologicznych, Wrocław, 1988.
19.
Parczewski, M., Najstarsza faza kultury wczesnosłowiańskiej w Polsce, Kraków, 1988.
20.
Parczewski, M., Początki kształtowania się polsko-ruskiej rubieży etnicznej w Karpatach. U źródeł rozpadu Słowiańszczyzny na odłam wschodni i zachodni, Kraków, 1991.
21.
Początki Państwa Polskiego. Księga Tysiąclecia, t. 1–2, Poznań, 1962.
22.
Popowska-Taborska, H., Wczesne dzieje Słowian w świetle ich języka, Wrocław, 1991.
23.
Samsonowicz, H., Ziemia Liwska w średniowieczu, Prace Archiwalno-Konserwatorskie na terenie woj. siedleckiego 4, 1984, s. 68–79.
24.
Sedov, V., V., Vostočnyje Slavjanie v VI–XIII vv., Moskva, 1982.
25.
Szymański, W., Słowiańszczyzna Wschodnia, Wrocław, 1972.
26.
Wolff, A., Uwagi w sprawie osadnictwa Równiny Praskiej w w. XI––XVI, Kwartalnik Historii Kultury Materialnej III, 1955, s. 375–402.
27.
Wróblewski, W., Wstępne wyniki badań wykopaliskowych w Grodzisku, woj. Siedlce, stan. 1, w latach 1983-1986, Sprawozdania Archeologiczne XLI, 1990, s. 295–315.
28.
Wróblewski, W., Wczesnośredniowieczna sieć osadnicza dorzecza środkowego Liwca. Stan i potrzeby badań archeologicznych, Prace Archiwalno–Konserwatorskie na terenie woj. siedleckiego 7 (2), 1991, s. 63–87.
29.
Wróblewski, W., Wczesnośredniowieczna sieć osadnicza w dorzeczu Liwca w X–XIII w., m-pis rozprawy doktorskiej w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 1994.
30.
Wróblewski, W., Rubież zachodnia czy wschodnia? Z badań nad początkami wczesnośredniowiecznego osadnictwa w dorzeczu Liwca, [w:] A. Bursche, M. Mielczarek, W. Nowakowski (red.), Nvnc de Svebis dicendvm est... Studia archaeologica et historica Georgii Kolendo ab amicis et discipulis dicata, Warszawa, 1995, s.271-287.
31.
Zajączkowski, S., Podziały plemienne Polski w okresie powstania państwa. Geografia plemienna ziem polskich, [w:] Początki Państwa..., t. 1, 1962, s. 73–108.