ODKRYCIA
Wyniki badań archeologicznych pomostu (stan. 68) przy grodzisku w Czermnie, pow. tomaszowski
1
Instytut Archeologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
2
Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie
3
Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich, Oddział w Warszawie
Data nadesłania: 24-07-2019
Data ostatniej rewizji: 24-11-2019
Data akceptacji: 17-12-2019
Data publikacji: 31-12-2019
Wiadomości Archeologiczne 2019;LXX(70):250-260
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
The settlement complex at Czermno (south-eastern Poland) (Fig. 1) is identified with Cherven, the main town of so-called Cherven Towns. On the basis of “The Primary Chronicle” and the results of previous archaeological research, it can be estimated that this site was functioning approximately from the middle of the 10th to the middle of the 13th century. The archaeological site consists of a stronghold, boroughs and cemeteries, located directly near the riverbank of the Huczwa River, on both banks. Some parts of this settlement complex are linked together with wooden bridges, whose relics are visible on the ground level of today’s meadows (Fig. 2, 3).
The article presents the results of archaeological prospection of one such construction, located almost directly in front of the gate of the stronghold. During this project, a total of 68 piles were documented (Fig. 4, 5). The Digital Elevation Model allows us to estimate that the bridge was approximately 275 m long and 3 m wide. Radiocarbon analyses of four wood samples from the bridge have shown that the construction was probably built in the 2nd half of the 10th century and likely functioned uninterruptedly until the middle of the 13th century. Therefore, it would be one of the oldest constructions within the discussed archaeological site.
REFERENCJE (35)
1.
Abramowicz A. 1959: Ceramika z Czermna nad Huczwą, Archeologia Polski IV/1–2, 149–185.
2.
Aniszewski M., Drożdżek M., Solecki R., Witomski P. 2015: Analysis and Conservation of Waterlogged Wooden Objects from the Early Medieval Archaeological Site of Czermno, Annals of Warsaw University of Life Sciences – SGGW. Forestry and Wood Technology 92, Warszawa, 18–23.
3.
Aniszewski M., Drożdżek M., Niedźwiecki J.,. Nowakowska J.A, Solecki R., Tereba A., Witomski P. 2018: The parameters of the environment of deposition and molecular analyses of waterlogged archaeological wood from the early medieval site of Czermno in Eastern Poland, Drewno 201/61, 135–151.
4.
Aleksandrowicz M.U. 2016: Czermno, stanowisko 1. Opracowanie zabytków archeologicznych z wykopu NE 32A oraz ozdób szklanych z grodzisk,[w:] M. Florek, M. Wołoszyn (red.), Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy w Czermnie w świetle wyników badań dawnych (do 2010). Podstawy źródłowe. Część II, U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej 2.2, Kraków-Leipzig-Rzeszów-Warszawa, 55–92.
5.
Arciszewska J. 2016: Zespół osadniczy wczesnośredniowiecznego Czermna. Opracowanie materiałów z ara 32B na stanowisku Czermno 1 oraz wyrobów szklanych ze stanowiska Czermno 3, [w:] M. Florek, M. Wołoszyn (red.), Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy w Czermnie w świetle wyników badań dawnych (do 2010). Podstawy źródłowe. Część II, U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej 2.2, Kraków-Leipzig-Rzeszów-Warszawa, 93–124.
6.
Auch M. 2017: Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy w Czermnie w świetle wyników badań dawnych (do 2010). Ceramika naczyniowa, U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej 2.3, Kraków-Leipzig-Rzeszów-Warszawa.
7.
Bielowski A. 1864: Latopis Nestora,[w:] A. Bielowski (wyd.), Monumenta Poloniae Historica / Pomniki Dziejowe Polski, tom I, Lwów, 521–862.
8.
Buko A. 1990: Wykorzystanie zjawiska erozji ceramiki w analizach procesów formowania się stanowisk osadniczych, Sprawozdania Archegologiczne XLII, 349–359.
9.
Chrzanowska I. 2016: Wczesnośredniowieczne grodzisko we wsi Czermno, woj. Zamość. Opracowanie materiałów z wykopów NE 51C i NE 61A, [w:] M. Florek, M. Wołoszyn (red.), Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy w Czermnie w świetle wyników badań dawnych (do 2010). Podstawy źródłowe. Część II, U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej 2.2, Kraków-Leipzig-Rzeszów-Warszawa, 143–192.
10.
Dobrowolski R., Wołoszyn M., Rodzik J., Mroczek P., Zagórski P., Dzieńkowski T., Bałaga K., Hajdas I. 2015: Kompleks grodowy w Czermnie – studium geoarcheologiczne, [w:] M. Flaga, P. Mroczek (red.), Stan i zmiany środowiska geograficznego wybranych regionów wschodniej Polski II, Lublin, 161–171.
11.
Dobrowolski R., Rodzik J., Mroczek P., Zagórski P., Bałaga K., Hajdas I. 2016:, Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy w Czermnie – uwarunkowania środowiskowe, [w:] M. Florek, M. Wołoszyn (red.), Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy w Czermnie w świetle wyników badań dawnych (do 2010). Podstawy źródłowe. Część II, U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej 2.2, Kraków-Leipzig-Rzeszów-Warszawa, 125–137.
12.
Florek M. 2016: Wyniki badań archeologicznych przeprowadzonych w latach 1972–1997 na terenie zespołu grodowego w Czermnie, [w:] M. Florek, M. Wołoszyn (red.), Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy w Czermnie w świetle wyników badań dawnych (do 2010). Podstawy źródłowe. Część I, U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej 2.1, Kraków-Leipzig-Rzeszów-Warszawa, 293–328.
13.
Florkiewicz I., Sikora P. 2016: Uwagi na temat badań wykopaliskowych w Czermnie w 1952 r., [w:] M. Florek, M. Wołoszyn (red.), Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy w Czermnie w świetle wyników badań dawnych (do 2010). Podstawy źródłowe. Część I, U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej 2.1, Kraków-Leipzig-Rzeszów-Warszawa, 225–240.
14.
Florkiewicz I., Urbański A. 2016: Czermno, stanowisko IIG. Konstrukcje drewniane odkryte w 1985 r., [w:] M. Florek, M. Wołoszyn (red.), Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy w Czermnie w świetle wyników badań dawnych (do 2010). Podstawy źródłowe. Część I, U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej 2.1, Kraków-Leipzig-Rzeszów-Warszawa, 393–419.
15.
Gurba J., Urbański A. 1998: Nowe materiały do datowania drewnianych konstrukcji zespołu grodowego „Czerwień” w Czermnie nad Huczwą, Archeologia Polski Środkowowschodniej III, 159–165.
16.
Jażdżewski K. 1959: Ogólne wiadomości o Czermnie-Czerwieniu, Archeologia Polski IV/1–2, 67–91.
17.
Kamińska-Koj L., Koj J. 2016: Wyniki badań archeologicznych wału grodziska wczesnośredniowiecznego w Czermnie, [w:] M. Florek, M. Wołoszyn (red.), Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy w Czermnie w świetle wyników badań dawnych (do 2010). Podstawy źródłowe. Część II, U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej 2.2, Kraków-Leipzig-Rzeszów-Warszawa, 203–244.
18.
Krąpiec M. 1998: Wyniki analizy dendrochronologicznej prób drewna dębowego z Czermna, Archeologia Polski Środkowowschodniej III, 166.
19.
Kuśnierz J. 2003: Historia i stan badań latopisowych grodów Czerwień i Wołyń oraz ich okolic, Zamojsko-Wołyńskie Zeszyty Muzealne I, Zamość, 6–22.
20.
Kuśnierz J. 2005: Militaria z Czermna nad Huczwą. Próba rekonstrukcji sposobu ataku Tatarów na gród (w 1240 r.) na podstawie dotychczasowych badań archeologicznych, [w:] J. Machnik, W. Banach, P. N. Kotowicz (red.), Sztuka wojenna na pograniczu polsko-rusko-słowackim w średniowieczu. Materiały z konferencji, Acta Militaria Mediaevalia I, Kraków-Sanok, 115–132.
21.
Kutyłowska I. 1998: Osada rzemieślnicza w Czermnie Kolonii, stan. nr 3, woj. zamojskie, Archeologia Polski Środkowowschodniej III, 167–170.
22.
Musianowicz K. 1969: Drohiczyn we wczesnym średniowieczu, Materiały Wczesnośredniowieczne VI, 7–236.
23.
Piotrowski M., Wołoszyn M. 2012: Czermno/Cherven – archaeological investigation of an Early Rus’ medieval town in Eastern Poland in 2010–2011. A preliminary report, [w:] M. Salamon et alii (red.), Rome, Constantinople and Newly-Converted Europe. Archaeological and Historical Evidence, tom II, Kraków-Leipzig-Rzeszów-Warszawa, 359–380.
24.
Pomarańska M. 2016: Wczesnośredniowieczne grodzisko Czermno-Czerwień w woj. zamojskim. Opracowanie materiałów pochodzących z wykopu NE 51B–D, [w:] M. Florek, M. Wołoszyn (red.), Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy w Czermnie w świetle wyników badań dawnych (do 2010). Podstawy źródłowe. Część II, U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej 2.2, Kraków-Leipzig-Rzeszów-Warszawa, 319–376.
25.
Pomarański R. 2016: Czermno, stanowisko 2 – podgrodzie. Opracowanie materiałów pochodzących z wykopów IIA i IIB, [w:] M. Florek, M. Wołoszyn (red.), Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy w Czermnie w świetle wyników badań dawnych (do 2010). Podstawy źródłowe. Część II, U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej 2.2, Kraków-Leipzig-Rzeszów-Warszawa, 391–422.
26.
Poznański M. 2011: Aerial Surveys of the Earthwork Castle in Czermno. Preliminary Interpretations and Reconstructions of the Early Medieval Elements of the Settlement Complex, [w:] Young Archaeology / Młoda archeologia, Analecta Archaeologica Ressoviensia 5 (2010), 439–450.
27.
Rogatko J. 1994: Nowe znaleziska z okolic Gródka nad Bugiem woj. Zamość, Sprawozdania Archeologiczne XLVI, 169–184.
28.
Rusin-Kaczmarek A. 2016: Opracowanie materiałów z wykopu NE 1C na stanowisku 1 – wczesnośredniowieczne grodzisko w miejscowości Czermno Kolonia, gm. Tyszowce, woj. Zamość, oraz wyrobów z kości i rogu z kompleksu osadniczego w Czermnie, [w:] M. Florek, M. Wołoszyn (red.), Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy w Czermnie w świetle wyników badań dawnych (do 2010). Podstawy źródłowe. Część II, U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej 2.2, Kraków-Leipzig-Rzeszów-Warszawa, 437–471.
29.
Stawrew B. 2016: Materiały z wykopów NE 41C i NE 41D na grodzisku w Czermnie, [w:] M. Florek, M. Wołoszyn (red.), Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy w Czermnie w świetle wyników badań dawnych (do 2010). Podstawy źródłowe. Część II, U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej 2.2, Kraków-Leipzig-Rzeszów-Warszawa, 527–592.
30.
Wasilewski T. 1976: Dulebowie – Lędzianie – Chorwaci. Z zagadnień osadnictwa plemiennego i stosunków politycznych nad Bugiem, Sanem i Wisłą w X wieku, Przegląd Historyczny LXVII/2, 181–194.
31.
Wołoszyn M. 2013: Grody Czerwieńskie i problem wschodniej granicy monarchii pierwszych Piastów. Stan i perspektywy badań, [w:] Studia nad dawną Polską 3, Biblioteka Muzeum Początków Państwa Polskiego4, Gniezno, 85–116.
32.
Wołoszyn M., Janeczek A., Dobrowolski R., Rodzik J., Mroczek P., Zagórski P., Bałaga K., Pidek I.A., Hajdas I. 2015a: Beyond boundaries... of medieval principalities, cultures and scientific disciplines. Cherven Towns – insights from archaeology, cartography and paleogeography, [w:] O. Heinrich-Tamáska et alii (red.), „Castellum, civitas, urbs“. Zentren und Eliten im Frühmittelalterlichen Ostmitteleuropa / Centres and Elites in Early Medieval East-Central Europe, Castellum Pannonicum Pelsonense 6, Budapest-Leipzig-Keszthely-Rahden/Westf., 177–195.
33.
Wołoszyn M., Nosek E.M., Stępiński J., Rafalska-Łasocha A., Łasocha W., Bielańska E. 2015b: The seals from Czermno (Cherven Towns, Eastern Poland) – chemical analysis and metallurgical examination, Archeologia Polski LX, 123–152.
34.
Zbierski A. 1959: Wczesnośredniowieczne materiały archeologiczne z Czermna nad Huczwą (zabytki ruchome z wyjątkiem ceramiki), Archeologia Polski IV/1–2, 105–148.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| ISSN: | 0043-5082 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
